Ik heb de gratis driedaagse online training Gasvrij Wonen van Milieudefensie gedaan. Ik ben niet helemaal de doelgroep, want in mijn wijk is het besluit top-down genomen, terwijl de cursus is voor mensen die zelf hun buurt aardgasvrij willen maken. Maar wat zou het zijn waardevol zijn geweest als we in onze wijk twee jaar geleden zo waren geïnformeerd.
De jaarlijkse huurverhoging is een feit, maar het debat erover gaat door. De recessie als gevolg van de uitbraak van Covid-19 brengt veel huurders in problemen. De onzekere economische omstandigheden maken het voor Zeno Winkels, directeur van de Woonbond, niet meer dan logisch die verhoging achterwege te laten, maar verhuurders - waaronder de corporatiesector - zijn daartoe niet bereid. “De prijs van huurbevriezing is te hoog. Bovendien profiteert de helft van de huurders niet van een dergelijke maatregel”, zo verklaart Leon Bobbe, directievoorzitter van Woonstichting de Key.
Sinds corona de wereld in zijn greep heeft, lijkt aardgasvrij lijkt een stuk minder belangrijk: 2023, het jaar waarin de gemeente bij ons aan de slag wil, voelt oneindig ver weg. Bovendien staat door de pandemie het participatieproces in onze buurt stil. Ondertussen gebeurt er wel van alles. Voor de woningeigenaren in de buurt komt collectief van het gas gaan gewoon te vroeg.
Het Huurders Netwerk Amsterdam (HNA) riep de gemeente Amsterdam op om alsnog over te gaan op een algeheel verbod op vakantieverhuur. Het voorstel van de gemeente om vakantieverhuur per 1 juli in drie wijken te verbieden vindt de belangenorganisatie van huurders onvoldoende. Volgens wethouder Ivens maakt de huidige wetgeving een totaalverbod onmogelijk.
Sinds corona de wereld in zijn greep heeft, lijkt aardgasvrij lijkt een stuk minder belangrijk: 2023, het jaar waarin de gemeente bij ons aan de slag wil, voelt oneindig ver weg. Bovendien staat door de pandemie het participatieproces in onze buurt stil. Ondertussen gebeurt er wel van alles. Voor de woningeigenaren in de buurt komt collectief van het gas gaan gewoon te vroeg.
Vroeger hadden we elkaar vriendelijk toegeknikt, de jurist van een paar straten verderop en ik. De afgelopen twee jaar heb ik haar door al die vergaderingen misschien wel vaker gesproken dan mijn vriendinnen. Nu zagen we elkaar op straat en stonden zo een half uur te praten. Zij met de weekboodschappen aan haar stuur, ik met een bakfiets vol tuinafval. Even ging het over de kinderen, maar al snel alleen nog maar over aardgasvrij.
Het oer-Hollandse hofje mag zich in een hernieuwde populariteit verheugen. Of liever: het concépt van het hofje. En dat is: een woonvorm waarbij een groep - al dan niet gelijkgestemde - ouderen zelfstandig woont maar wel een woongemeenschap vormt. Overal in het land zijn er initiatieven op dit vlak. Bij het inmiddels al beroemde Knarrenhof - met een knipoog naar de krasse knarren van Koot en Bie - lijkt het ontwerp nog enigszins op het klassieke hofje. Maar er zijn allerlei ontwerpvarianten, zoals de Akropolis-woontoren op het Amsterdamse Zeeburgereiland.
De regio Amsterdam kampt met een groot woningtekort. Binnenstedelijk bouwen biedt onvoldoende soelaas; dus ook aan de rand van Amsterdam moet stadsuitbreiding plaatsvinden, vindt auteur en echte Noorderling Bas Kok. Hij pleit voor een nieuw stadje op de grens van Amsterdam, Landsmeer en Waterland. Laura Bromet, Kamerlid voor GroenLinks en oud-wethouder van Waterland, moet daar niet aan denken. “Het middeleeuwse landschap tussen Amsterdam en Purmerend verdient onverminderd onze bescherming.”
Waar ik in mijn vorige blog beschreef dat ik gematigd positief uit een meedenkavond van de gemeente kwam, was een buurtgenoot juist woest. Hij voelde zich gepiepeld; ruimte voor inhoudelijke kritiek was er nauwelijks, het ging vooral om de presentatie. Op een gegeven moment werd ons gevraagd hoe wij hun plannen aan de Amsterdammers zouden communiceren. Belachelijk vond mijn buurtgenoot. Moesten we echt hun werk voor ze doen?
Corporaties moeten benedenwoningen in bezit houden speciaal voor ouderen, zo zegt Wil van Soest, fractieleider van de Partij van de Ouderen in de Amsterdamse gemeenteraad. Dergelijke woningen moeten een seniorenlabel krijgen. Stadgenoot ziet daar niks in. Benedenwoningen zijn niet erg populair onder senioren.
En weer was ik braaf komen opdraven, nu bij de gemeentelijke meedenkavond over de Transitievisie Warmte. Volgens het Klimaatakkoord moeten alle Nederlandse gemeenten voor eind 2021 zo’n visie hebben. Het is een globale planning van hoe een gemeente aardgasvrij denkt te gaan worden.
Het bouwen en renoveren van woningen wordt er niet simpeler op. Naast alle bouwkundige, brandveiligheids- en milieueisen moeten we nu ook energieneutraal, aardgasvrij, klimaatadaptief, natuurinclusief én circulair gaan bouwen. Voelt u al wat lichte irritatie opborrelen? Lees dan toch nog even door. Achter meer hergebruik schuilt namelijk een moeilijk te negeren logica. Het gaat in de bouw om enorme hoeveelheden grondstoffen. Dat sommige daarvan schaars en duurder worden, ligt voor de hand.
Om me heen bemerk ik groeiend ongeduld. Veel buren willen aan de slag. Isoleren, zonnepanelen, iedereen heeft zo zijn eigen plannen om energie te besparen en zelf op te wekken. Dat is de winst van alle onrust over het vage aardgasvrijscenario van de gemeente. Steeds meer mensen spitsen hun oren bij alles wat met de energietransitie te maken heeft. En te profiteren van de subsidiemogelijkheden, zolang die er zijn. Maar soms denk ik: wat een gedoe; we kunnen ook gewoon verhuizen.
De jongste prestatieafspraken voorzien in een bouwproductie van 2.500 sociale huurwoningen en netto-groei met 750 woningen per jaar. Voor PvdA-oudgediende Bouwe Olij hoeft het allemaal niet als dat tot huurverhogingen en woningverkoop noodzaakt. “Laat dan de komende twee jaar verkoop, liberalisatie en de nieuwbouw maar eens zitten en voer actie tegen de Verhuurderheffing.” Jolanda Donderwinkel, directeur strategie en portefeuille van Stadgenoot, volgt zijn advies niet op. “We kunnen het gewoon niet maken om de handdoek in de ring te gooien.”
Chagrijnig. Dat werd ik van de gemeentelijke nieuwsbrief over het dossier aardgasvrij in onze wijk. Direct al de mededeling dat De Banne als een van de eerste Amsterdamse buurten aardgasvrij wordt, klonk me te vrolijk. Ze zouden eens moeten weten hoeveel slapeloze nachten dit mij de laatste anderhalf jaar al heeft gekost. “De Banne wordt namelijk opgeknapt, zodat de buurt straks klaar is voor de toekomst”, ging het verder.
Het toneelstuk Gas gaat over zestig jaar leven en liefde boven de gasbel van Groningen. “Groots theater over nationale tragedie”, vond NRC. Ik hou van toneel, helemaal als het is gemaakt door Toneelgroep Jan Vos. Het gezelschap laat naar eigen zeggen de complexe werkelijkheid van individuele mensen zien die schuilgaat achter statistieken, rapporten, beleidsvoornemens en krantenkoppen.
Met gepaste trots kan ik u hierbij het honderdste nummer van NUL20 aanbieden. En met enige schroom moet ik toegeven dat ik ook al die honderd nummers lang dit redactioneel commentaar schrijf. Dat had ik natuurlijk niet aan zien komen toen we in 2002 met het blad begonnen. Format ontwikkelen, de uitgeversactiviteiten eromheen opzetten en het blad tot wasdom laten komen. Een jaar of drie, dat was de periode die ik zo'n beetje voor ogen had bij de start. Het is wat anders gelopen. En met veel plezier. En met dank aan de partners die al die jaren NUL20 mogelijk hebben gemaakt.
Wat is er nou zo ingewikkeld aan je huis aardgasvrij maken, denken lezers misschien. De gemeente maakt een plan waarin de kosten en logistieke rompslomp staan beschreven. Als 70 procent van de huurders voor is, gaat het door. Eigenaars kunnen zelf kiezen of ze meedoen of niet. Simpel toch? Helaas, zo eenvoudig is het niet
Een lucht-waterwarmtepomp moet je absoluut niet willen, daar is iedereen in mijn buurt het over eens. Gek van het geluid word je, hoor ik steeds. Dat kan alleen als je vrijstaand woont, gaat het dan. Voor onze rijtjeshuizen is het geen optie, is het algemene oordeel. Maar klopt dat wel?
Mijn hart maakte een sprongetje toen het wethouder Marieke van Doorninck het zei: als we echt iets aan klimaatverandering willen doen, hebben we systeemverandering nodig. Ik zat in de zaal bij We Make the City, een festival over urgente stedelijke vraagstukken en oplossingen. Eigenlijk was ik daar voor Kate Raworth, pleitbezorger van een nieuw economisch model met een simpele vorm: de donut. Ik heb haar boek De donuteconomie uit 2017 verslonden. Lees het ook, het kantelt je wereldbeeld. Haar ideeën zijn hoopvol en praktisch.
Het zijn terugkerende onderwerpen in NUL20: de overspannen woningmarkt en de belabberde positie van woonstarters in de regio Amsterdam; én de vele maatregelen om er iets aan te doen. Zonder al die inspanningen zou het er ongetwijfeld een stuk beroerder voorstaan. Maar tegen mondiale macro-economische trends is het moeilijk opboksen. Zo ligt de gemiddelde WOZ-waarde van Amsterdamse woningen in 2018 de helft hoger dan in 2014 en wacht een starter gemiddeld 11 jaar op zijn eerste sociale huurwoning.
Bij de transformatie van Amstel III moeten woningzoekenden uit Zuidoost met voorrang in aanmerking komen voor een nieuwbouwwoning. “Dat is in het belang van de gemeenschap. Dan kan die zich verder ontwikkelen”, zo zegt stadsdeelbestuurder Dirk de Jager (GroenLinks). Voor Hester van Buren, bestuursvoorzitter van Rochdale, past voorrang voor buurtbewoners niet bij een inclusief Amsterdam.
Sinds ik weet dat de gemeente de aardgaskraan in mijn wijk wil dichtdraaien, heb ik weinig meer in de verduurzaming van mijn huis geïnvesteerd. Mijn enige wapenfeit is het nieuwe infraroodpaneel in de werkkamer, voor als het echt heel hard vriest.
Het is een zegen en het is een vloek: de groepsWhatsApp. Soms lossen daar problemen als sneeuw voor de zon op. Iets lenen, snel informatie nodig, een lift? Eén reddende engel is genoeg. Soms is het strontvervelend. De zee aan berichten als iemand ziek is bijvoorbeeld (beterschap, vervelend, sterkte en dat twintig keer). Of grapjassen die midden in de nacht ineens heel nodig iets moeten delen. Ja, ik weet het: meldingen op stil zetten.