De coronacrisis. Daar konden we in dit nummer natuurlijk niet omheen. We kijken onder andere terug hoe de afgelopen maanden participatieprocessen via nieuwe digitale wegen zijn verlopen. Het is indrukwekkend wat in gang is gezet, maar velen verlangen naar de ontmoeting en de wandelgangen. Een ding zullen organisatoren wel gaan missen in het post-coronatijdperk: je kunt querulanten via Zoom een stuk makkelijker het zwijgen opleggen.

We proberen ook vooruit te kijken naar de gevolgen van de coronacrisis voor de woningmarkt en de bouwproductie. Dat blijft vooralsnog turen door een beslagen voorruit. De afgelopen maanden draaiden de bouwkranen gewoon door, maar het aantal verleende bouwvergunningen liep het eerste kwartaal verder terug. Veel zal afhangen van de diepte van de onvermijdelijke recessie. Wel is iedereen ervan overtuigd dat de fouten van de vorige crisis niet moeten worden herhaald. Toen stortte de bouwproductie volledig in, ontmantelden gemeenten planologische afdelingen en werden tienduizenden ervaren bouwvakkers naar huis gestuurd. Die kwamen ook niet meer terug. 

Het woningtekort is veel groter dan tien jaar geleden, dus de noodzaak om 'anticyclisch' - die term zullen we nog veel horen - door te bouwen is groot. De woningbouw moet niet stilvallen, bezweren wetenschappers, beleggers, bouwbedrijven, gemeenten, provincies en minister Ollongren dan ook in koor. Maar wat zijn de mogelijkheden voor anticyclisch bouwen? De roep om regie én middelen uit Den Haag wordt in ieder geval luider en luider. 

 

Een aantal manifeste problemen is de afgelopen maanden even van de radar verdwenen: PFAS, stikstof, de energietransitie en klimaatverandering. Wij pakken ze weer op. Met bijvoorbeeld een artikel over de eerste corporatiecomplexen die van het gas zijn gegaan. Wat zijn de ervaringen? 

Dan de klimaatverandering. Zelfs als alle ambities uit het Parijs-akkoord worden verwezenlijkt, zet die door. Dat betekent onder andere vaker hittegolven en hoosbuien. Daar kun je je dus maar beter op voorbereiden. Vooral de stadsbewoner zal vaker last krijgen van hitte; in stedelijke gebieden is het soms wel 5 tot 12 graden warmer dan op het platteland. Het betekent dat er maatregelen in de gebouwde omgeving nodig zijn om 'hittestress' tegen te gaan. Een verkenning.

 

Daarnaast staan we stil bij de ontwikkeling van de vrije huursector in de Metropoolregio Amsterdam. Dit woningsegment is de afgelopen jaren sterk gegroeid. Het gaat nu om 14 procent van de voorraad en de huurprijzen zijn de afgelopen jaren enorm opgelopen. Mede daarom zit in veel gemeentelijke bouwprogramma's nu een substantieel deel middeldure huur gepland. Of het ervan komt? "Een crisis leidt absoluut tot meer vraag naar huurwoningen", zegt een ingewijde in dit nummer. Aan de vraag zal het dus niet liggen.