Woningbouwcorporaties worden beperkt in het gebruik van derivatencontracten. Zij moeten voldoende buffers aanhouden om eventuele claims bij rentedalingen te kunnen voldoen. Dat staat in de nieuwe beleidsregels van Binnenlandse Zaken. Minister Spies heeft bovendien bepaald dat corporaties altijd als ‘niet professionele belegger’ moeten worden beschouwd.
Corporaties mogen alleen nog payer swaps en rentecaps aanschaffen. Bij een payer swap betaalt de corporatie over een lening een vaste rente en ontvangt een variabele rente. De maximale looptijd van dit contract wordt begrensd op tien jaar. Een rentecap is een verzekering die een plafond stelt aan de maximaal te betalen rente. Corporaties die derivaten gebruiken, moeten daarbij een buffer aanhouden die voldoende is om een rentedaling van twee procentpunt op te vangen. Mocht de liquiditeitsbuffer onvoldoende zijn, dan moet het Centraal Fonds voor de Volkshuisvesting daarover worden geïnformeerd.
Bestaande contracten kunnen worden uitgediend mits er geen toezichtbelemmerende clausules in zitten. Is dit wel het geval, dan moeten deze binnen een redelijke termijn worden afgebouwd. Minister Spies wil zo voorkomen dat corporaties onverantwoorde risico’s nemen. Vestia kampte eerder met grote liquiditeitsproblemen, omdat zij door de dalende rente onderpand moest bijstorten. Verder speculeerde de corporatie met complexe derivatenproducten en waren er clausules die bepaalden dat de banken de contracten konden opeisen als Vestia onder toezicht zou komen.
Volgens Aedes is de minister wel iets doorgeschoten. Ook producten waar geen risico’s aan kleven worden verboden. Corporaties kunnen naar de smaak van Aedes met een verantwoorde inzet van renteverzekeringsproducten veel geld besparen en daardoor meer investeren in hun sociale taak.
Het aantal woningcorporaties met derivaten dat onvoldoende buffer heeft om een eventuele rentedaling van een procentpunt op te vangen, is volgens het Centraal Fonds voor de Volkshuisvesting gedaald van negen naar vier. Het betreft Portaal, Triada, Wooninvest en Mooiland.