Jongeren tussen de 18 en 35 jaar hoeven vanaf volgend jaar geen overdrachtsbelasting meer te betalen bij de koop van hun eerste woning. Tegelijkertijd stijgt deze belasting voor iedereen die naast de eigen woning een ander huis koopt van 2 naar 8 procent. Dit is een van de uitgelekte kabinetsplannen voor volgend jaar. Het kabinet wil daarmee starters op de woningmarkt een steuntje in de rug geven en het particuliere beleggers minder aantrekkelijk maken om woningen aan te kopen voor verhuur.
Een eigen huis wordt voor steeds meer starters een onbereikbare droom, zo bleek recent uit onderzoek van de stadsgeografen Hochstenbach en Arundel. Door de sterk gestegen huizenprijzen lukt het zonder ouderlijke steun nauwelijks meer. Daarbij leggen ze het in toenemende mate af tegen professionele beleggers en vermogende particulieren. Het kabinet hoopt met deze maatregel deze ongelijke concurrentie enigszins recht te trekken.
Emeritus-hoogleraar Woningmarkt Johan Conijn toonde zich eerder in NUL20 voorstander van een dergelijke maatregel: “Buy-to-let heeft een enorm verstorende werking op de koopwoningmarkt, met name op de onderkant ervan. Starters delven het onderspit. Ik zie geen enkele maatschappelijke meerwaarde daarvan. Hetzelfde probleem speelde in Engeland. De invoering van een gedifferentieerde overdrachtsbelasting heeft daar gunstig uitgepakt. Wellicht was het psychologisch effect nog wel belangrijker dan de feitelijke kosten. Het moet wel gericht zijn tegen de omzetting van bestaande koopwoningen in huurwoningen."
Er zijn ook bedenkingen tegen de maatregelen. Zo zou de al overbelaste belastingdienst nauwelijks in staat zijn de doelgroep van de maatregel goed af te bakenen. Er wordt ook de vrees geuit voor een prijsopdrijvend effect als starters meer bestedingsruimte krijgen. Tenslotte is het bezwaar dat de maatregel de vorming van een grotere vrije-huursector frustreert. Daar is volgens Frans Kalshoven juist behoefte aan. Hij stelt in zijn wekelijkse column in de Volkskrant dat de overheid die vrije huursector gewoon beter moet reguleren als daar problemen zijn.