Met ingang van het nieuwe jaar worden regelingen geactualiseerd en nieuwe wetten van kracht. Daarbij hebben een aantal ingrijpende wetsvoorstellen van minister Hugo de Jonge de eindstreep nog niet gehaald. Dat geldt bijvoorbeeld voor de Wet Versterking Versterking Regie Volkshuisvesting (zie commentaar Raad van State) en de Wet Betaalbare Huur (beoogde invoeringsdatum 1 juli 2024). Hierbij een overzicht van belangrijke veranderingen op het gebied van Volkshuisvesting en Ruimtelijke Ordening die per 1 januari van kracht worden.
Omgevingswet
Ontelbaar keer is de invoering uitgesteld, maar nu is het zover: de Omgevingswet - al in 2016 aangenomen - treedt in werking. De wet bundelt een tientallen wetten, regels en voorschriften over de fysieke leefomgeving in één wet. Zo komen alle wetgeving voor ruimte en milieu bij elkaar. Het zou daardoor allemaal eenduidiger en simpeler moeten worden. Dat 'simpeler' ging in ieder geval niet op voor de onderliggende softwarearchitectuur die het beoogde doel - één digitaal loket voor het aanvragen van vergunningen en de start van projecten - mogelijk moet maken.
Vanaf 1 januari is er ook de Wet kwaliteitsborging bouw (Wkb). De Wkb is onderdeel van de Omgevingswet en heeft tot doel de kwaliteit van de bouw te verbeteren en de positie van de opdrachtgever te versterken. Ook deze wet heeft een jarenlange voorgeschiedenis en wordt nu bovendien stapsgewijs ingevoerd.
Voorrangsregelingen
Een aanpassing van de Huisvestingswet geeft gemeenten ruimere mogelijkheden om eigen inwoners die een huis willen huren of een nieuwbouwhuis willen kopen voorrang te geven. Ook kunnen gemeenten voorrang geven aan bepaalde (cruciale) beroepsgroepen, zoals onderwijzers, verpleegkundigen en politieagenten. Meer info.
De marktverkenning voor woningcorporaties is vanaf dit jaar afgeschaft. Dat betekent dat woningcorporaties voor werkzaamheden die niet tot de Diensten van Algemeen Economisch Belang behoren, zoals het bouwen van midden- en vrijesectorhuurwoningen, geen toestemming meer aan de Autoriteit woningcorporaties hoeven te vragen.
Huren en verhuurgedrag
Medio vorig jaar werd de Wet Goed Verhuurderschap van kracht. Een uitvloeisel daarvan is dat elke gemeente vanaf 1 januari een meldpunt voor ongewenst verhuurgedrag moet hebben. Hier kunnen huurders of woningzoekenden terecht met vragen of klachten over het gedrag van hun verhuurder of verhuurbemiddelaar. Indien blijkt dat de verhuurder of verhuurbemiddelaar één van de regels uit de Wet goed verhuurderschap heeft overtreden, dan kan de gemeente in actie komen.
Veel huurders krijgen meer huurtoeslag omdat de eigen bijdrage wordt verlaagd. Nagenoeg alle huurtoeslagontvangers ontvangen vanaf dit jaar ruim 30 euro per maand extra. Ook gelden per 1 januari nieuwe inkomens- en huurgrenzen voor de huurtoeslag.
Huurverhogingen: de inflatie en loonstijgingen van 2023 kunnen dit jaar tot aanzienlijke huurstijgingen leiden. De huursom van woningcorporaties mag in 2024 stijgen met 5,3 procent: de gemiddelde CAO-ontwikkeling van december 2022 tot en met november 2023, minus 0,5 procent. Huurders met een laag inkomen die nog niet eerder een huurverlaging hebben gehad, kunnen uiterlijk op 30 december 2024 nog een verzoek doen voor huurverlaging, mits ze aan de voorwaarden voldoen.
De inkomensgrenzen voor toewijzing van een sociale huurwoning zijn in 2024: 47.699 euro voor eenpersoonshuishouden en 52.671 euro voor meerpersoonshuishoudens. De methodiek voor de inkomensafhankelijke huurverhoging blijft hetzelfde.
De maximale huurverhoging van individuele gereguleerde huurwoningen komt uit op 5,8 procent. In de vrije huursector mogen de huren met maximaal 5,5 procent stijgen. Er moet nog een besluit worden genomen of de huren in de vrije huursector ook daarna nog aan een wettelijk maximum blijft gebonden. Daarvoor geldt nu een tijdelijke maatregel. Meer info.
Dit staat los van het wetsvoorstel voor regulering van de middenhuren. Het demissionaire kabinet gaat vooralsnog uit van invoering per 1 juli. Daaraan gekoppeld is een 'modernisering' van het WWS.
Vanaf dit jaar wordt de huurbescherming van jongvolwassenen die hun ouder(s) verliezen verstevigd. Wezen die in de corporatiewoning van hun overleden ouder(s) wonen, mogen het huurcontract voortzetten tot ze 28 jaar zijn.
Koopwoningen - Hypotheken
De leennormen voor hypothecair krediet zijn op een aantal punten gewijzigd. Huishoudens kunnen meer lenen voor de koop van een energiezuinige woning én voor het verduurzamen van de eigen woning. Daarnaast wordt vanaf 2024 de impact van een studielening op de maximale leenruimte voor oud-studenten vastgesteld op basis van de actuele lasten van hun studielening en krijgen alleenstaanden meer leenruimte.
Jaarlijks wordt bepaald tot welke woningwaarde consumenten gebruik kunnen maken van de Nationale HypotheekGarantie (NHG). De NHG-grens voor 2024 is vastgesteld op 435.000 euro.
Kabinetsbeleid is om tweederde van de woningproductie in het 'betaalbare' segment te realiseren. Voor koopwoningen gold daarvoor de NHG-grens. Maar die koppeling is losgelaten. In 2024 is de betaalbaarheidsgrens 390.000 euro.
Starters zijn vrijgesteld van overdrachtsbelasting. Die vrijstelling geldt voor woningen tot een bepaalde WOZ-waarde. De grenswaarde gaat in 2024 omhoog naar 510.000 euro (was 440.000 euro in 2023).
De Subsidieregeling verduurzaming voor verenigingen van eigenaars (SVVE) is per 1 januari uitgebreid. Meer info
Bronnen: BZK en Aedes