Amsterdam heeft het kabinet gevraagd om een uitzondering op de huisvestingswet te krijgen om het mogelijk te maken Amsterdammers voorrang te geven bij het aankopen van een woning in de hoofdstad. De wet staat nu alleen de Waddengemeenten toe koophuizen af te schermen voor niet-ingezetenen. Met deze oproep volgt het college een aangenomen PvdA-motie uit juli op.
Sinds de Huisvestingswet 2014 mogen gemeenten eigen inwoners niet meer bevoordelen op de koopmarkt: "Aangezien privaatrechtelijke afspraken met ontwikkelaars hierover in strijd zijn met deze wet, hebben gemeenten geen enkel middel om hierop te kunnen sturen," stelt het college in een brief aan minister Ollongren. Amsterdam kan dus geen betaalbare koopwoningen bouwen voor een bepaalde doelgroep, concludeert het college.
Overigens past Zaanstad gewoon toe wat volgens Amsterdamse juristen niet mogelijk is: voorrang geven aan eigen inwoners, althans bij nieuwbouw. Zaankanters met een bescheiden inkomen krijgen voorrang bij nieuwe sociale koopwoningen die in het programma BKZ-starterswoning vallen. "Daar is door juristen goed naar gekeken en zij hebben een bijzondere oplossing bedacht. De nieuwe sociale koopwoningen worden bij de start van de verkoop de eerste dertien weken door de ontwikkelaar aangeboden aan inwoners die aan alle voorwaarden voldoen. Mocht er onvoldoende animo zijn, dan komen de Zaanse starters zonder een sociale huurwoning maar met een passend inkomen aan bod. Zijn er daarna nog woningen beschikbaar, dan kan de sociale koopwoning aan iedereen die aan de inkomensnorm voldoet worden verkocht. We sluiten niemand uit, maar willen wel onze eigen inwoners de grootste kans op een betaalbare koopwoning bieden,” aldus wethouder Songül Mutluer eerder in NUL20.
Amsterdam lijkt in navolging van de Waddengemeenten voorrang in de hele betaalbare koopmarkt na te streven, dus niet alleen voor 'sociale' of middeldure koopwoningen in een nieuwbouwprogramma. In de brief worden geen grenswaarden genoemd voor het betaalbare koopsegment en het inkomen van de doelgroep.