De leefbaarheid in buurten met veel corporatiewoningen gaat harder achteruit dan verwacht. Mensen voelen zich onveiliger en de overlast neemt heftiger vormen, zo staat in het door In-Fact-Research en Circusvis opgestelde rapport 'Veerkracht in het corporatiebezit'.
Volgens branchevereniging Aedes staan veel buurten op het punt te veranderen in probleemgebieden. Buurten die al zwak waren zijn de laatste jaren nog zwakker geworden. "De vogelaarwijken uit 2007 komen terug als wij niet direct de handen ineenslaan", zo zegt Rochdale-bestuursvoorzitter en Aedes-bestuurslid Hester van Buren in een reactie. Zij roept op tot een betere wijkaanpak.
In opdracht van Aedes hebben beide bureaus de leefbaarheid in wijken opnieuw onderzocht. In 2018 constateerden zij dat in bepaalde wijken de problemen toenemen. Uit de tweede meting op basis van nieuwe data blijkt dat de problemen in kwetsbare wijken steeds verder toenemen. De instroom van mensen met een laag inkomen in wijken met corporatiewoningen blijft groeien. Daar komt bij dat huurders met een hoger inkomen steeds vaker dergelijke wijken verlaten. De concentratie van mensen die vaker hulp en ondersteuning nodig hebben is daardoor nóg groter dan verwacht. Het aantal kwetsbare groepen, zoals bewoners met een grote afstand tot de arbeidsmarkt, mensen met een licht verstandelijke beperking en met psychiatrische problemen, neemt fors toe. Steeds meer mensen met uiteenlopende sociale problemen wonen samen in dezelfde wijk. Dit vraagt volgens Van Buren om een integrale aanpak. "Losse ingrepen hebben geen effect meer. De fase van pleisters plakken is voorbij."
Steden worden volgens Aedes prettiger leefbaar als kwetsbare mensen ook in sociaal sterkere wijken kunnen wonen. Corporaties willen samen met gemeenten daarom meer sturen op spreiding en te veel geconcentreerde plaatsingen voorkomen. Bovendien wordt voorgesteld de zogeheten markttoets af te schaffen, zodat woningcorporaties ook woningen met een middenhuur kunnen bouwen in wijken waar nu nog te veel sociale huurwoningen staan.
Daarnaast dienen kwetsbare huurders de zorg en begeleiding te krijgen die ze nodig hebben. Cruciaal hierbij is een goede samenwerking tussen gemeenten, corporaties en zorg- en welzijnsorganisaties. Aedes roept deze partijen op om samen te werken aan een integrale sociale buurtaanpak."‘We kunnen nu nog voorkomen dat er nieuwe vogelaarwijken ontstaan. Het is nog niet te laat, maar wel 1 voor 12", aldus Van Buren. Ingrijpen is volgens haar onder meer nodig in delen van Amsterdam-Zuidoost (de Bijlmer) en Nieuw-West en de wijk Poelenburg in Zaandam.
Minister Van Veldhoven van Wonen wil corporaties meer mogelijkheden geven om mensen met een hoger inkomen in achterstandswijken te plaatsen. Nu kan nog maar tien procent van de corporatiewoningen worden toegewezen aan mensen met een hoger inkomen. De minister wil dat percentage verruimen naar vijftien procent. Zij stuurt daarover nog voor de zomer een wetsvoorstel naar de Tweede Kamer.