Duizenden Amsterdamse corporatiewoningen in Zuidoost en Nieuw-West worden de komende jaren van het gas gehaald en aangesloten op het warmtenet. Daarover heeft Amsterdam met de woningcorporaties en de warmtebedrijven Vattenfall en Westpoort Warmteafspraken gemaakt. De gemeente subsidieert deze samenwerking, de 'Amsterdamse Warmtemotor', met 50 miljoen euro, zo is vastgelegd in een mantelovereenkomst. Per project moeten overigens nog wel de huurders instemmen. Alle Amsterdamse corporaties doen mee. Ook Lieven De Key, dat eerder weigerde zich te verbinden aan de 'City Deal- Naar een stad zonder aardgas' uit vrees voor een aansluitplicht op het warmtenet.
110.000 woningen in de buurt van warmtenet
Amsterdam heeft per buurt onderzoek gedaan naar de betaalbaarheid en duurzaamheid van alternatieven voor aardgas. Voor een groot deel van de stad komen warmtenetten als beste optie uit de bus. Dat geldt voor bijna alle woningen die tot 200 meter van bestaande warmtenetten liggen. Dat zijn er zo'n 110.000, waarvan 65.000 van particuliere eigenaren en 45.000 van corporaties. De huidige 'Warmtemotor' is gericht op het aansluiten van corporatiewoningen. De 50 miljoen euro is voor het buurtgewijs aansluiten van 10.000 woningen voor eind 2026, oftewel 5.000 euro per woning. Woningeigenaren kunnen daarnaast ook nog een beroep doen op de Stimuleringsregeling Aardgasvrije Huurwoningen (SAH) van het Rijk. Naar schatting zo'n 4.200 euro per woning. De corporaties verwachten per saldo gemiddeld € 8.500 per woning kwijt te zijn voor de transitie: de optelsom van inpandige aanpassingen en de vaste aansluitbijdrage op het warmtenet.
70 procent instemming
Als eerste komen in aanmerking 4.000 woningen in Hakfort/Huigenbos en K-buurt Midden in Zuidoost, en de Confuciusbuurt en Wildemanbuurt in Nieuw-West. In deze buurten staan veel corporatiewoningen, wat de mogelijkheid biedt vaart te maken en de kosten te drukken. Tenminste, als de huurders instemmen. Net als bij renovatieprojecten moet 70 procent van de bewoners instemmen; pas dan kan een complex aardgasvrij worden gemaakt. De bewonersorganisatie Hart voor de K-buurt laat weten al maanden intensief in gesprek te zijn met Lieven de Key over de routekaart naar vier aardgasvrije torens in de K-buurt. Ze stellen een aantal voorwaarden, waaronder dat de woonlasten in ieder geval niet mogen stijgen vanwege de transitie. De organisatie heeft ook aan Vattenfall gevraagd een energie- en duurzaamheids-transitiecontainer in de K-buurt te helpen realiseren, onder andere om zo jongeren uit de buurt met de installatietechniek in aanraking te brengen.
Corporaties zullen zo mogelijk de energietransitie gelijktijdig met geplande renovatieprogramma's laten plaatsvinden. Om ook bewoners van andere woningen mee te krijgen komt de gemeente met een subsidie voor bescheiden maatregelen om de woning energiezuiniger en comfortabeler te maken. Deze subsidie kan door corporaties en particuliere eigenaren worden aangevraagd. Corporaties kunnen er vanaf het voorjaar mee aan de slag. Ze voeren dit soort verbeteringen in de geselecteerde buurten ook uit voordat woningen worden aangesloten op het warmtenet.
'Vollooprisico'
De partijen zijn overeengekomen zich in te spannen om zoveel mogelijk woningen in een buurt zo snel mogelijk aan te laten sluiten. Dit is om het zogeheten 'vollooprisico' te beperken: als er langjarig maar een beperkt aantal afnemers zijn blijft de exploitatie van de dure infrastructuur zwaar verliesgevend.
Aansluiten op het warmtenet levert volgens de gemeente een besparing op van gemiddeld 60 procent CO2-uitstoot ten opzichte van gasgestookte cv-ketels. Dit terwijl de warmteopwekking momenteel maar gedeeltelijk duurzaam tot stand komt. Vattenfall en Westpoort Warmte onderzoeken toepassing van nieuwe duurzame verwarmingsbronnen zoals aquathermie (warmte uit oppervlaktewater), geothermie (aardwarmte) en warmte afkomstig van datacenters.
De Warmtemotor is het omvangrijkste onderdeel van het 'Duurzaam Herstelplan' waarvoor het college eerder 78 miljoen euro beschikbaar heeft gesteld.
(Op de kaart: rode lijnen = het huidige warmtenet, oranje vlakken= aangesloten wijken)