Overslaan en naar de inhoud gaan

Een betaalbare woning vinden in de Amsterdamse regio wordt een steeds groter probleem

Image

In 2023 bestaat voor het eerst meer dan de helft van de woningvoorraad in de Metropoolregio Amsterdam, een gebied van Velsen tot Lelystad, uit dure huur- en koopwoningen. Steeds minder mensen met een laag of middeninkomen kunnen mede daardoor een betaalbaar huis vinden. De prijzen van koopwoningen zijn flink gestegen en daarnaast is het aandeel dure huurwoningen van particuliere verhuurders gegroeid. Veel - vaak jongere - woningzoekenden zijn aangewezen op deze dure particuliere huursector. De oudere generatie, vooral die met een koopwoning, zit daarentegen vaak gebeiteld. Bestaande trends hebben zich de afgelopen jaren doorgezet, zo blijkt uit het tweejaarlijkse onderzoek Wonen in de Metropoolregio Amsterdam 2023 (WiMRA).

Onvoldoende betaalbare woningen

Lage inkomens vormen 40 procent van de huishoudens in de MRA, maar slechts 36 procent van de woningvoorraad is voor hen betaalbaar. Ook dit verschil is groter geworden ten opzichte van het vorige onderzoek. Het aandeel sociale huurwoningen van corporaties is stabiel (30%). Ook de betaalbare woningvoorraad voor middeninkomens (18%) schiet tekort ten opzichte van het aantal huishoudens, waarbij de middeldure voorraad is gekrompen van 19 naar slechts 10 procent (7% middenhuur en 3% betaalbare koop). Juist in het dure huursegment zit het meeste aanbod. De gemiddelde aanvangshuur in de hele MRA is vorig jaar gestegen naar 1.534 euro. Bijna 1 op de 3 recent verhuisde huishoudens komt min of meer noodgedwongen in het dure huursegment terecht. "We zien dan ook dat veel mensen weer snel (willen) doorverhuizen," aldus de onderzoekers.

Van alle huishoudens die in de afgelopen 2,5 jaar verhuisd zijn, betrok 34 procent een particuliere vrije sector-huurwoning en verhuisde 31 procent naar een koopwoning. Van de nieuwgebouwde woningen in de MRA vanaf 2022 is bijna vier op de tien een particuliere vrije sector-huurwoning.

Steeds meer bewoners in de regio hebben overigens een goed inkomen. Die groei komt deels door een toename van hoge inkomens uit het buitenland. Niet alleen Amsterdam zag deze instroom toenemen (+29%), maar ook andere deelregio’s, zoals Amstelland-Meerlanden (+52%), Gooi en Vechtstreek (61%), Zaanstreek-Waterland (+60%) en Almere-Lelystad (+53%). De MRA als geheel wordt kortom steeds meer een aantrekkelijke vestigingsplek om te wonen en te werken, ook voor goed verdienende kennismigranten. 

Kerncijfers WiMRA 2023 2019 2021 2023
totaal huishoudens  (CBS) 1.185.892 1.203.259 1.248.103
woningvoorraad  (CBS) 1.149.815 1.173.953 1.204.583
eengezinswoningen 49% 48% 48%
BEWONERS      
alleenwonenden 39% 39% 40%
stel zonder kinderen 26% 26% 26%
eenoudergezin 8% 9% 9%
stel met kinderen 26% 25% 25%
       
18-34 jaar 20% 20% 20%
35-54 jaar 36% 36% 36%
55-75 jaar 35% 35% 34%
75 jaar en ouder 9% 9% 11%
INKOMENS      
lage inkomens  tot grens passend toewijzen 23% 24% 23%
lage inkomens grens passend toewijzen tot sociale huurgrens 18% 18% 22%
lage middeninkomens  sociale huurgr.- € 55.044 9% 7% 8%
middeninkomens  € 55.044 - 66.053 9% 9% 6%
hogere inkomens  € 66.053 - 88.070 11% 13% 12%
hoogste inkomens  > € 88.070 30% 28% 30%
WONINGEN      
sociale huur, corporatie  (< €808) 30% 30% 30%
sociale huur, particulier  (< €808) 8% 7% 6%
middeldure huur  (€808 - 1.123) 7% 7% 7%
dure huur  (> €1.123) 7% 9% 10%
koopwoning  WOZ < €188.000 5% 1% 0%
koopwoning  WOZ €188.000 - 296.000 16% 12% 3%
koopwoning  WOZ €296.000 - 438.000 14% 17% 16%
koopwoning  WOZ > €438.000 13% 17% 28%

Meer verhuizingen

In totaal is het aantal verhuizingen in de afgelopen twee jaar gegroeid. Bijna een kwart van alle huishoudens is de afgelopen twee jaar naar of binnen de MRA verhuisd. Hoewel de buitenlandse instroom is toegenomen en ook de instroom uit de rest van Nederland is gegroeid, vindt toch het overgrote deel van de verhuizingen dicht bij huis plaats. Ongeveer de helft van de huishoudens (47%) verhuist binnen de eigen gemeente. Ruim een kwart (27%) van de bevraagde huishoudens geeft aan de komende twee jaar zeker te willen verhuizen. Dit aandeel is gelijk aan de vorige WiMRA-rapportage. Een derde zoekt een appartement, 29 procent zoekt een eengezinswoning en 37 procent oriënteert zich op beide woningtypen. Het zijn vooral jongere mensen die willen verhuizen, ouderen zijn veel honkvaster.

Belangrijkste trends
  • Betaalbaar woningaanbod in de MRA komt steeds verder onder druk. Trends van eerdere jaren zetten door.
  • Een steeds kleiner deel van het aanbod huur- en koopwoningen is betaalbaar voor huishoudens met lage en middeninkomens. 
  • 'Sociale koopwoningen' met een WOZ-waarde onder 188.000 euro zijn in alle deelregio’s van de MRA nagenoeg verdwenen (in 2021 nog 3%). Het dure koopsegment is juist sterk gegroeid. In 2023 heeft is 28 procent van alle koopwoningen een WOZ-waarde vanaf 438.000 euro (17% in 2021). 
  • Lage inkomens vormen 40 procent van de huishoudens in de MRA, maar slechts 36 procent van de woningvoorraad is voor hen betaalbaar. Dit verschil is groter dan bij het vorige WiMRA-onderzoek in 2021. Ook de betaalbare woningvoorraad voor middeninkomens (18%) schiet tekort ten opzichte van het aantal huishoudens.
  • De middeldure voorraad is ondanks de nieuwbouw gekrompen van 19 naar 10 procent (7% middenhuur en 3% betaalbare koop). 
  • De particuliere vrijesectorhuur groeit, van 8 (2017) naar 14 procent(2023). De aanvangshuur van recent verhuisden is in dit segment inmiddels 1.534 euro. Hoewel meer dan de helft van de huurders in de vrije sectorhuur een hoger inkomen heeft, groeit de groep huishoudens in dit segment met een lager of laag middeninkomen (tot € 55.044). Zij hebben dus een hoge 'huurquote'. 
  • Het aandeel middeldure huurwoningen bleef gelijk (7%), net als het aandeel sociale huur van corporaties (30%). Het aandeel koopwoningen zakte een procentpunt naar 47 procent. 
  • Van alle huishoudens die in de afgelopen 2,5 jaar verhuisd zijn, betrok 34 procent een particuliere vrije sector-huurwoning en verhuisde 31 procent naar een koopwoning. Van de nieuwgebouwde woningen in de MRA vanaf 2022 is bijna 4 op de 10 een particuliere vrije sector-huurwoning.
  • Het aandeel hogere inkomens groeit. Die groei komt deels door de verbeterde inkomenspositie van huidige bewoners en deels door een toename van hoge inkomens uit het buitenland.

Zie voor meer informatie het NUL20 Dashboard: MRA Woningvoorraad

Image

Het onderzoek Wonen in de Metropoolregio Amsterdam werd in 2023 voor de vierde keer is gehouden. Bijna 47.000 inwoners van 30 gemeenten in de MRA vulden een enquête in over hun woonsituatie, woonlasten en verhuiswensen. Het onderzoek kijkt ook naar de verhuisbewegingen in de MRA. Op de website van de Metropoolregio Amsterdam is het volledige rapport te vinden, samen met alle factsheets op gemeentelijk niveau.

 

 

Fred van der Molen