De val van het Kabinet Rutte IV schaadt de belangen van 900.000 woningzoekenden en vele huishoudens die momenteel moeilijk kunnen rondkomen. Dat stelt Aedes. De koepelorganisatie van woningcorporaties heeft er bij de fracties van de Tweede Kamer op aangedrongen te borgen dat de opgaven van de Nationale Prestatieafspraken (NPA) niet stil komen te liggen. "De woningbouw, de verduurzaming, de betaalbaarheid van huren en de leefbaarheid van wijken dulden geen vertraging meer." Volgens Aedes is het cruciaal dat de Wet Versterking regie volkshuisvesting niet controversieel wordt verklaard en wordt behandeld door het parlement.
Wet Versterking regie volkshuisvesting
Minister De Jonge heeft naast een groot aantal uitvoeringsprogramma's en regionale woondeals ook een aantal nieuwe wetten geïnitieerd. Welke invloed de veranderde status van het kabinet heeft op de uitvoeringsprogramma's en woondeals moet in de praktijk blijken. Onduidelijker is het toekomstperspectief van de nieuwe wetten uit de koker van ministerie van De Jonge. Sommige partijen in de vastgoedsector hopen dat een deel daarvan controversieel wordt verklaard. Maar algemener is de vrees dat blijvende onzekerheid zorgt voor verdere stagnatie. Want hoe gaat het verder bijvoorbeeld met de aanpak van de stikstofcrisis, de huurregulering en de nieuwe Mpg-normen (milieuberekeningen voor nieuwbouw)?
Aedes stelt dat de uitvoering van de NPA en het tegengaan van de wooncrisis alleen mogelijk zijn indien hier ook een passende wetgevingsagenda onder ligt. De Wet Versterking regie volkshuisvesting zou "keihard nodig" zijn om de nieuwbouwambities waar te maken. Dit wetsvoorstel geeft het Rijk, de provincies en gemeenten de wettelijke instrumenten om meer regie te voeren op de volkshuisvesting. Het wetsvoorstel bevindt zich nog in de consultatiefase. Onduidelijk is of het voorstel controversieel verklaard. Dat zou betekenen dat besluitvorming wordt overgelaten aan een volgend kabinet
Wet Betaalbare huur
De Wet Betaalbare huur regelt dat veel meer huurwoningen een huur krijgen die wordt gemaximeerd worden door het puntenstelsel (WWS). Hiervoor wordt het puntenstelsel opgetrokken van 148 naar 186 punten. In het wetsvoorstel wordt ook het belang van de energie- en isolatieprestaties van de woning vergroot. Slecht geïsoleerde woningen krijgen minpunten, energiearme woningen pluspunten. Het wetsvoorstel wordt sterk bekritiseerd vanuit de vastgoedsector en toegejuicht vanuit huurdersorganisaties. Beoogde ingangsdatum was 1 januari 2024. Status: op 16 juni heeft de ministerraad het wetsvoorstel vastgesteld. De Raad van State werkt aan een advies. Een nieuwe Tweede Kamer gaat er zeer waarschijnlijk over beslissen. Cruciaal lijkt daarbij de opstelling van de BBB en de eventuele nieuwe partij van Omzigt.
Wet tijdelijke huur
De wet die van vaste huurcontracten weer de norm maakt is ver gevorderd in het wetgevingstraject. In mei werd het initiatiefvoorstel van PvdA en ChristenUnie in de Tweede Kamer met een ruime meerderheid aangenomen. Alleen VVD, FVD en Groep Van Haga stemden tegen. Daarmee ligt ook een meerderheid in de Eerste Kamer voor de hand. Beoogde invoeringsdatum is 1 januari 2024.
Warmtewet en stikstof
Volgens Aedes is het ook hard nodig dat er snel duidelijkheid komt over de Wet Collectieve Warmte, ook wel bekend als Warmtewet 2. Deze wet valt onder minister Jetten. Aedes: "Alle betrokken partijen hebben duidelijkheid nodig om de duurzaamheidsdoelen te halen. Vooral voor de overstap naar duurzame warmtebronnen." Aan het wetsvoorstel wordt al jaren geknutseld. Controversieel onderdeel van de huidige versie is dat warmtenetten op termijn in meerderheid in publieke handen moeten komen. Dit leidt er sindsdien al toe dat de drie grootste warmtebedrijven Eneco, Ennatuurlijk en Vattenfall zeer terughoudend zijn geworden met nieuwe investeringen. Status: het ontwerpwetsvoorstel is op 1 juni 2023 aan de ACM aangeboden voor een uitvoerbaarheids- en handhaafbaarheidstoets. Dan gaat het om zaken als tariefregulering, regels voor overdracht, samenvoeging van warmtekavels, regels voor warmtetransportnetten en de duurzaamheidsnormen. Jetten koerste aan op een invoeringsdatum op 1 januari 2025.
En dan is er natuurlijk het stikstofprobleem dat het kabinet (en zijn voorgangers) veel te lang hebben laten doorsudderen. De kabinetsval zorgt voor verdere vertraging in de aanpak daarvan. Met als gevolg verdere stagnatie van bouwprojecten.
De Tweede Kamer besluit pas na het zomerreces welke dossiers als controversieel worden beschouwd en dus vooruit worden geschoven naar een volgend kabinet.