Coalitie stuurt corporaties miljoenenaanslag
De Amsterdamse corporaties moeten ongeveer 225 miljoen euro bijdragen aan de gezondmaking van het Vereveningsfonds. Zo hebben PvdA, GroenLinks en VVD met elkaar afgesproken in het nieuwe programakkoord ’Kiezen voor de stad’. Zowel de grondprijs voor sociale woningbouw als de afdracht bij verkoop van huurwoningen moet omhoog. En het Stimuleringsfonds verdwijnt.
Het Vereveningsfonds, waarin de grondexploitaties van toekomstige bouwplannen met elkaar worden verrekend, kent een tekort van 360 miljoen euro. Volgens GroenLinks-wethouder Maarten van Poelgeest - ook in de nieuwe coalitie verantwoordelijk voor grondzaken en ruimtelijke ordening – kunnen er verschillende maatregelen worden genomen. De gemeente wil bijna dertig procent minder ambtenaren aan toekomstige bouwplannen laten werken. Dat heeft op termijn een positief effect van 150 miljoen euro, maar de rest moet komen van de corporaties. “Wij staan voor de zware taak onze grondexploitaties weer gezond te maken. Anders houdt de bouw van woningen helemaal op. Er zijn bijna geen plannen meer die geld opleveren. Bijleg uit algemene middelen is vanwege omvangrijke bezuinigingen niet reëel, dus moeten we het binnen de verevening oplossen. Dan zijn er nog drie interessante opties: een meer marktconforme grondprijs voor corporaties, opheffing van het Stimuleringsfonds en een hogere afdracht bij verkoop van sociale huurwoningen.”
Daarnaast wil de gemeente beslist dat op grote nieuwbouwlocaties dertig procent sociale woningbouw wordt gerealiseerd. IJburg moet een gemengde stadswijk blijven. Ook acht het college de bouw van 9000 nieuwe studentenwoningen noodzakelijk. En corporaties moeten meer werk maken van isolatie van de bestaande woningvoorraad. Toch vindt Van Poelgeest niet dat hij te veel van de corporaties vraagt. “Iedereen heeft het moeilijk. Ik weet niet of ze het kunnen betalen, maar wij hebben geen andere keuze. Het geld is er niet.”
Voor de corporaties is zo’n omvangrijke extra bijdrage geen begaanbare weg, zo zegt Hans van Harten, directeur van de Amsterdamse Federatie van Woningcorporaties. “De corporaties zijn vier jaar geleden al veel meer gaan betalen voor de sociale grondprijs en de afkoopsommen voor verkoop zijn toen al verhoogd. Dan kan niet nog een keer. Ook de meeste corporaties verkeren in een penibele financiële positie.”
Hij verwijt Amsterdam onzorgvuldig gedrag in het verleden. “De gemeente had zelf moeten reserveren voor moeilijke tijden. Men kon weten dat het met de kantorenmarkt een keer mis zou gaan. Corporaties zijn er vervolgens niet om de gemeente te subsidiëren.” Volgens Van Harten kan de gemeente wel degelijk aan ‘andere knoppen’ draaien. “Extra bezuinigen doet altijd pijn. Maar de erfpachtopbrengsten moeten niet in de algemene middelen verdwijnen, maar toevallen aan de verevening. Het ligt politiek gevoelig, maar het gemeentelijke aandeel in Schiphol Airport zou bijvoorbeeld kunnen worden verkocht. ”
Ook acht hij het denkbaar kritischer te kijken naar het aandeel sociale nieuwbouw in de totale bouwproductie. “Amsterdam kan niet alle ballen in de lucht houden en de rekening bij een ander neerleggen. Wij zijn absoluut voor een gemengde stad, maar bijvoorbeeld aan de Zuidas is sociale woningbouw extreem kostbaar. Dat geld kunnen we beter gebruiken voor de vernieuwingsgebieden.”
Van Poelgeest is niet verrast door de negatieve reacties. “Ik begrijp wel dat corporaties daar niet op zitten te wachten. Maar er zijn mogelijkheden. Daarover moeten we met elkaar in gesprek treden.” Van Harten is op zijn beurt daartoe bereid. “Ik hoop wel dat in die onderhandelingen het partnerschap de boventoon zal voeren. We hebben elkaar hard nodig om goed door de crisis te komen.”[BP]
Zie: programmakkoord 2010-2014 en het nieuwe college