Aflossingsvrije hypotheek verdwijnt voor de helft
In de nieuwe Gedragscode Hypothecaire Financieringen worden de normen voor het verkrijgen van een hypotheek verder aangescherpt. Het aflossingsvrije deel van de lening wordt begrensd tot maximaal 50 procent van de aankoopwaarde. De maximale hypotheek bedraagt 110 procent van de aankoopwaarde en mogelijkheden om af te wijken van de inkomensnorm worden beperkt. De nieuwe regels gaan in op 1 augustus 2011.
De nieuwe gedragscode is opgesteld door de NVB en het Verbond voor Verzekeraars. Hoewel de leencapaciteit van kopers afneemt, verwacht de NVB dat de gevolgen voor de woningmarkt gering zullen zijn. De NVB - de Nederlandse Vereniging voor ontwikkelaars en bouwondernemers - vreest wel dat de scherpere kredietregels de woningbouw bedreigen. De vereniging waarschuwt voor een 'double-dip' in 2011 na een jaar wat herstel van de nieuwbouw koopmarkt had laten zien. Voor starters die gebruik maken van een NHG-garantie verandert overigens niets. Zij moeten ook nu al 50 procent van de woningwaarde aflossen.
De AFM onderschrijft de code en zal streng toezien op naleving. Bij overtreding kunnen onder meer boetes worden opgelegd. Volgens Minister De Jager van Financiën zijn "huizenkopers straks goed beschermd tegen overkreditering terwijl ze nog steeds voldoende kunnen lenen om huis plus kosten koper te financieren."
De aanpassingen beperken het risico op te hoge restschuld bij woningbezitters. De code biedt volgens De Jager een goed evenwicht tussen het beschermen van de consument en het open houden van de woningmarkt.
Renteaftrek
Pikant is dat de nieuwe regeling de mogelijkheden tot hypotheekrente-aftrek beperkt zonder dat het kabinet het H-taboe op de agenda hoeft te zetten.
De AFM deed in 2009 voorstellen om de normen voor hypotheekverstrekking aan te passen. Uit onderzoek van de toezichthouder bleek dat de bestaande norm te veel ruimte liet voor te hoge hypotheken. Ook is het risico op restschuld te groot omdat leningen vaak hoger zijn dan de aankoopwaarde van de woning. Dit risico loopt op omdat de prijsontwikkeling op de woningmarkt sterk is afgevlakt of zelfs negatief is.
Er blijft de mogelijkheid om bij uitzondering onder specifieke omstandigheden en goed onderbouwd de norm te overschrijden van wat maximaal geleend mag worden door een consument. Deze mogelijkheid werd in het verleden bij banken vaak gebruikt waardoor de bestaande norm in de praktijk leidde tot te ruime hypotheekverstrekking. In de nieuwe code van de banken alleen onder strikte voorwaarden worden afgeweken van de inkomensnorm. Overigens zijn de banken het afgelopen jaar jaar al een stuk strenger geworden. De nieuwe normen zorgen er volgens de AFM voor dat de "huidige, voorzichtiger praktijk ook op de lange termijn behouden blijft."