Door stijgende bouwkosten en gebrek aan locaties kunnen woningcorporaties minder nieuwe woningen bouwen, zo concludeert Aedes uit een enquête onder woningcorporaties. Deze belemmeringen in combinatie met de steeds hogere belastingen voor corporaties brengen hun ambitie om de nieuwbouwproductie op te schroeven naar 34.000 sociale huurwoningen per jaar in gevaar. In 2018 werden slechts zo’n 17.000 nieuwe huizen gebouwd.
Volgens de 171 deelnemende corporaties wordt de dalende bouwproductie met name veroorzaakt door stijgende bouwkosten en het gebrek aan bouwlocaties. Ook geven gemeenten onvoldoende prioriteit aan sociale woningbouw. De meest genoemde knelpunten bij nieuwbouw van sociale huurwoningen: 46 procent: stijgende bouwkosten; 40 procent: tekort aan bouwlocaties; 36 procent: gebrek aan inzet vanuit de gemeenten; 29 procent: financiële haalbaarheid en 20 procent: gebrek aan personeel of grondstoffen.
Aedes-voorzitter Marnix Norder dringt aan op maatregelen van de overheid, omdat nieuwbouwplannen nu noodgedwongen op de plank blijven liggen. "Veel mensen zijn naarstig op zoek naar een betaalbare huurwoning; jaren wachten op een huis is geen uitzondering meer. Dus gemeenten, pak de woningnood aan en zorg voor bouwlocaties. En kabinet, neem de regie en maak harde afspraken met gemeenten over het aantal huizen dat er moet komen. Neem de belemmeringen bij nieuwbouw weg, dan kunnen wij aan de slag. En al die woningzoekenden op de wachtlijst zicht op een woning geven."
De bouw van nieuwe huizen heeft ook te lijden onder de verhuurdersheffing. Corporaties bouwden aan het eind van de economische crisis zo’n 30.000 woningen, maar dat aantal is sinds 2013 door de invoering van deze belasting gehalveerd. Naast de verhuurdersheffing leiden extra belastingen voor corporaties (vennootschapsbelasting en ATAD) tot minder ruimte om te investeren. Corporaties wijzen verder op de negatieve gevolgen van slepende vergunningprocedures.