De initiatiefnemers achter '10 voor MKBA' en 'Wat werkt in de wijk' zoeken samenwerking om de kennis over de effectiviteit van maatschappelijke investeringen een stap verder te brengen. Het moet veel vanzelfsprekender worden om vooraf de effectiviteit van investeringen in wijken te toetsen.
De financiële crisis in corporatieland heeft in ieder geval dit gunstige gevolg dat kritischer wordt gekeken naar de effectiviteit van investeringen in wijken. Maar hoe selecteer je de interventies met het beste maatschappelijke en financiële rendement?
Twee initiatieven op dit terrein zijn ‘Wat Werkt in de Wijk’ (WWidW) en ‘Tien voor MKBA’. Onder de noemer WWidW ontwikkelt zich vanaf 2011 een databank met uitgevoerde wijkprojecten, projectbeschrijvingen met do's en don'ts op basis van praktijkervaringen. Onderzoeksbureau Rigo en een aantal corporaties staan aan de basis van 'Tien voor MKBA'. Maatschappelijke Kosten en Baten Analyse, oftewel MKBA, is een methodiek die het maatschappelijke rendement van investeringen toont, ook van zaken die niet meteen in financiële termen zijn te vertalen. Alle kosten en baten worden daarbij zoveel mogelijk in euro's omgezet. Het eindresultaat is een kosten/baten-berekening voor alle betrokken partijen, afgezet tegen een situatie waarin niets wordt gedaan.
Betrokkenen van beide clubs zien met lede ogen dat het denken in termen van maatschappelijk rendement zich maar traag in de woonsector verspreidt: "Het wordt tijd dat de wijkaanpak een vak wordt”, stelde Jeroen Frissen, directeur Strategie van Ymere, bij de opening van een gezamenlijk symposium van beide organisaties. Frissen: "Bij Ymere zijn we in 2008 gestart met MKBA nadat we constateerden dat we in de Amsterdamse Transvaalbuurt vele miljoenen euro hadden geïnvesteerd in stenen zonder dat de buurt veel prettiger was geworden of de mensen gelukkiger waren geworden. In de meeste achterstandswijken is een cocktail van programma’s uitgevoerd. Wijken zijn daardoor veelal beter en veiliger geworden. Maar welke interventies effectief zijn geweest, dat weten we niet precies. Dat kan toch eigenlijk niet. We hebben behandelplannen nodig, een medicijngids."
Wat wel werkt
Kennis verzamelen die weer in andere wijken kan worden toegepast. Dat ligt ook aan de basis van de oprichting van "Wat werkt in de wijk”, een initiatief dat tegenwoordig valt onder Platform31. Een van de grondleggers is Wouter Rohde (voormalig directeur Strategie en beleid Woonbron): "Ons viel op dat er zo weinig werd geleerd van elkaars ervaringen. Dat was de motivatie achter WWiDW: een vakgemeenschap maken." Het resultaat is een website met projectbeschrijvingen, de een uitgebreider dan de ander. Rohde: "Het is inderdaad rijp en groen door elkaar."
Rohde is ontevreden over de voortgang van beide initiatieven. Slechts zes corporaties hebben bijvoorbeeld MKBA’s laten uitvoeren, gemeenten ontbreken volledig: "Het gaat nooit wat worden als niet veel meer partijen mee gaan doen." Terwijl er volgens hem juist in deze tijd de noodzaak is de schaarsere middelen effectief in te zetten: "Ik vermoed dat de helft van de plannen sneuvelt, als er vooraf een MKBA wordt gemaakt. Het wordt toch tijd dat er een gezamenlijk aanpak komt om maatschappelijk rendement te gaan berekenen."
Rohde en Frissen willen daarom dat beide clubs de handen ineen slaan en dat veel meer corporaties, gemeenten en stadsdelen zich aansluiten. Het gezamenlijke symposium was de eerste stap.
Zie ook:
Tien voor MKBA
Wat werkt in de wijk
Gerelateerde artikelen:
Hoe verder na Werken in de Wijk (NUL20, september 2013)
Meten maatschappelijke effecten van investeringen even zinvol als lastig (NUL20, november 2009)