Nederlandse woningcorporaties zouden nog 6,1 miljard euro extra in de bouw van sociale huurwoningen kunnen steken. Dat zegt minister Ollongren in antwoord op Kamervragen. Daarvoor moeten de ruim driehonderd corporaties wel gezamenlijk 4 miljard euro uit hun commerciële tak (=Niet-Daeb) verhuizen naar hun sociale tak, aldus de minister. Zo'n stap zou wel betekenen dat corporaties geen additionele investeringen meer kunnen doen in hun niet-DAEB-tak, bijvoorbeeld voor de bouw van middenhuurwoningen.
Woningcorporaties hebben in lijn met de nieuwe Woningwet hun commerciële activiteiten (vrijesectorhuur, koopwoningen, bedrijfspanden) administratief of juridisch gescheiden van hun sociale activiteiten (bouw en beheer van sociale huurwoningen). In de commerciële tak is volgens Kees van Nieuwamerongen, directeur van de toezichthouder Woonautoriteit woningcorporaties (Aw) veel vermogen terecht gekomen waar relatief weinig mee wordt gedaan. 'Een gemiste kans', stelde hij eerder in het vakblad Cobouw.
Daar is Ollongren het mee eens. De minister vindt althans dat corporaties een strategie moeten ontwikkelen om de beschikbare financiële ruimte in te zetten voor volkshuisvestelijke opgaven. De geschetste financiële ruimte van ruim 6 miljard euro voor de komende vijf jaar komt bovenop alle reeds geplande investeringen in deze periode.
De minister wijst er wel op dat geld dat uit de commerciële tak wordt gehaald, niet meer gebruikt kan worden voor de bouw van middenhuurwoningen. En ze is juist bezig om het voor corporaties weer makkelijker te maken om middeldure huurwoningen te bouwen. Daartoe wordt onder andere de 'markttoets' vereenvoudigd.
Er zijn overigens grote regionale verschillen tussen de woningcorporaties, zowel wat betreft hun investeringsmogelijkheden als wat hun opgaven. Het werkgebied van corporaties die ruim bij kas zitten, stemt niet noodzakelijk overeen met de gebieden met de grootste maatschappelijke opgaven. 'Verevening' tussen corporaties, zelfstandige organisaties met uitsluitend regionale stakeholders, is nooit goed van de grond gekomen en kan op veel weerstand rekenen. Minister Ollongren wil kennelijk een nieuwe poging doen. Ze geeft in haar antwoorden namelijk aan dat ze momenteel onderzoek doet naar 'vormen van herverdeling'. In dit onderzoek wordt ook een evaluatie van de verhuurderheffing betrokken.