Minister De Jonge voor Volkshuisvesting en Ruimtelijke Ordening wil dat gemeenten meer mogelijkheden krijgen om eigen inwoners die een huis willen huren of kopen voorrang te geven ten opzichte van mensen van buiten de gemeente. Wijziging van de Huisvestingswet moet dit volgend jaar mogelijk maken.
De minister wijst erop dat starters vaak geen betaalbare woning kunnen vinden in hun eigen woonplaats. Ook senioren kunnen geen geschikt appartement vinden in hun eigen woonplaats als ze willen doorstromen. Volgens hem is het belangrijk voor de leefbaarheid van steden en dorpen dat mensen in hun woonplaats kunnen blijven. Wijziging van de Huisvestingswet moet gemeenten daar meer grip op geven.
Gemeenten konden eerder al de helft van de beschikbare sociale huurwoningen toewijzen op basis van economische of maatschappelijke binding. Binnen die categorie mocht maximaal de helft (25% van totaal dus) worden toegewezen aan eigen inwoners. Volgens de nieuwe Huisvestingswet mogen gemeenten voor de gehele vijftig procent bepalen hoe zij deze ruimte verdelen tussen mensen met een economische, maatschappelijke of een lokale binding. Ze mogen dus ook de gehele vijftig procent toewijzen aan inwoners van de eigen gemeente. Ook mogen gemeenten specifieke beroepen aanmerken als cruciaal, zodat zij die beroepen kunnen helpen bij het vinden van een woning. Daarnaast mogen gemeenten naast huurwoningen nu ook koopwoningen tot de NHG-grens (€ 355.000 in 2022) toewijzen op deze grond.
Het gaat bij het toewijzen zowel om nieuwbouwwoningen als woningen uit de bestaande voorraad, verklaart het ministerie desgevraagd. Mensen die daar willen wonen hebben een huisvestingsvergunning nodig. Gemeenten kennen op basis van de Huisvestingswet een eigen gemeentelijke huisvestingsverordening. Zij kunnen met de wijziging aan de slag, zodra Tweede en Eerste Kamer hebben ingestemd met de wet en deze in werking treedt. Naar verwachting wordt dit 1 januari of 1 juli 2023. De VVD is overigens tegen uitbreiding naar verplichte toewijzing van bestaande koopwoningen. Voorrang op huurwoningen en nieuwe koopwoningen is voldoende, meent VVD-Kamerlid Peter de Groot. D66 heeft twijfels.