Nederlanders die hun woning verhuren aan toeristen moeten een vergunning hebben. Dat stelt de Afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State in een verrassende uitspraak. Iedereen die zijn woning aan toeristen verhuurt is dus in overtreding. Welke gevolgen deze uitspraak zal hebben is nog niet duidelijk. Maar wat niet mag is wat Amsterdam doet: inwoners een vrijstelling geven om 30 of 60 dagen zonder vergunning te verhuren.
De Huisvestingswet bepaalt dat het zonder vergunning verboden is woonruimte ‘te onttrekken aan de woningvoorraad’. Volgens de Raad van State is de consequentie daarvan dat een woning ook niet mag worden verhuurd aan toeristen. De Amsterdamse aanpak met een meldplicht en vrijstelling zonder vergunning is dan ook in strijd met de wet en daarom ‘onverbindend’. De rechtbank deed deze uitspraak in een zaak die een inwoonster tegen Amsterdam had aangespannen nadat ze in 2018 een boete van 6.000 euro had gekregen omdat ze haar woning vijf dagen had verhuurd aan toeristen. Ze kreeg de boete omdat zij deze verhuur niet vooraf had gemeld bij de gemeente.
De uitspraak betekent dat de verhuurster de boete niet hoeft te betalen. Weliswaar overtrad ze de Huisvestingswet, maar de boete was opgelegd omdat ze de verhuur niet had aangemeld. Daarvoor stond in Amsterdam een boete van 6.000 euro. Voor woningonttrekking is de maximum boete overigens 20.500 euro.
De consequenties van de uitspraak kunnen verreikend zijn. Wethouder Ivens noemt de uitspraak in Het Parool verrassend, maar ook een belangrijke kans in de strijd tegen de explosieve groei van vakantieverhuur. Amsterdam zou nu een vergunningstelsel kunnen invoeren in combinatie met het huidige meldpunt en de 30-dagen grens. Maar het optuigen van een vergunningstelsel lijkt nu niet erg aantrekkelijk omdat er nieuwe wetgeving in aantocht is die gemeenten de mogelijkheden geeft om vakantieverhuur te reguleren, met een meld- en registratieplicht. Mogelijk kan die wet in juli al ingaan. De grote vraag is wat in die tussentijd het gemeentebeleid gaat worden. Een van de prangende vragen is of en hoe Amsterdam nu gaat handhaven bij klachten van omwonenden. Het wordt weer lastiger een overtreding vast te stellen, maar er kunnen veel hogere boetes worden opgelegd.