De gemeenteraad van Amsterdam heeft ingestemd met een fundamentele wijziging van het erfpachtstelsel. Vanaf 1 juli is bij de uitgifte van nieuwe bouwgrond sprake van eeuwigdurende erfpacht. Erfpachters kunnen er voor kiezen de erfpacht voor de eeuwigheid af te kopen. Of zij betalen een canon die jaarlijks meer stijgt dan de inflatie.
Daarmee geeft de coalitie van D66, VVD en SP invulling aan de coalitieafspraak om een einde te maken aan de voortdurende erfpacht. Nieuwe erfpachters worden na vijftig jaar niet meer geconfronteerd met extreme prijsstijgingen. VVD en D66 spraken in de raad over een 'historisch besluit'. "Voor het eerst gaat de gemeente Amsterdam grond uitgeven waar je echt veilig op kunt wonen", aldus D66-raadslid Joris van Osselaer. De SP toonde zich minder gelukkig, maar wenst zich aan de eerder gemaakte afspraken te houden. Ook voor het CDA is de invoering van eeuwigdurende erfpacht een stap in de goede richting, al heeft raadslid Marijke Shahsavari wel kritiek op de onderliggende rekenmodellen.
GroenLinks en PvdA stemden tegen de stelselwijziging. Volgens PvdA-fractievoorzitter Marjolein Moorman is '22 juni 2016 een historisch treurige dag'. Kritiek is er ook van de stichting erfpachters belang SEBA de de Vereniging Eigen Huis (VEH). Zij vinden het nieuwe stelsel te ingewikkeld en te duur voor huiseigenaren. Bovendien vinden ze de risico-opslag die de gemeente rekent veel te hoog. Volgens RIGO - het onderzoeksbureau dat de VEH voor dit thema ondersteunt - lijkt eeuwigdurende erfpacht goedkoper dan hij is. Rob de Wildt van RIGO: "Die canon oogt aantrekkelijk omdat deze op een laag niveau begint. Maar het gehanteerde rentetarief ligt ruim boven de nu geldende hypotheekrente, ook voor langere rentevaste perioden. Het lage instaptarief houdt de grondprijzen hoog en draagt dan weer bij aan de excessieve prijsontwikkeling in de Amsterdamse woningmarkt." Volgens De Wildt is het daarom logischer dat afkoop wordt bevorderd of verplicht, "zoals dit in 2013 voor de rest van Nederland is ingevoerd".
Het nu genomen besluit is slechts een deel van de stelselwijziging. Volgend voorjaar zal de gemeenteraad zich buigen over de overstapregeling voor bestaande erfpachters. Wethouder van der Burg zal binnen enkele maanden een voorstel doen over de manier waarop deze grote groep de overstap naar eeuwigdurende erfpacht kan maken.