Zoeklicht

De publiciteitscampagne voor de actie Zoeklicht werpt zijn vruchten af. Het aantal meldingen via de ‘kliklijn’ is gestegen naar gemiddeld zestig per maand. Dat was tot een jaar geleden nog 75 per jaar. Sinds 1998 tot juni dit jaar werden ruim 55 duizend adressen onderzocht door middel van bestandsvergelijking. Daarvan zijn er bijna tienduizend geselecteerd als ‘onderzoekswaardig’. Recente resultaten zijn daarvan niet voorhanden In de periode oktober 1998 tot november 2001 kwamen in totaal 231 onrechtmatig bewoonde woningen weer beschikbaar voor de corporaties en 106 voor de Dienst Wonen. Ook werden er 109 huurders gelegaliseerd en in 82 gevallen kwam de rechtmatige huurder terug op de woning.

Abdel Karim van AWV houdt zich al drie jaar fulltime bezig met het bestrijden van onrechtmatige bewoning. In het voorjaar werkte hij aan een project dat in samenwerking met de Dienst Wonen tot stand is gekomen. Voorheen ontving de corporatie slechts tweemaandelijks van de Dienst Wonen de adressen van AWV-woningen waar de hoofdhuurder was uitgeschreven zonder de huur op te zeggen. Maar nu werd het totale bestand van AWV-woningen tegen het licht gehouden en uitgebreide informatie voor verder onderzoek aangeleverd. Op de lijst van de gemeente staan 88 ‘verdachte’ adressen. Daarvan werden er tot nu toe 55 onderzocht. In 34 gevallen zegde de huurder alsnog op; in slechts twee waren daarbij juridische maatregelen nodig. In vier gevallen was toch niets aan de hand; de rest loopt nog.
Dat is een hoge score. Voorheen werd onrechtmatige bewoning vooral bestreden na meldingen van medewerkers en bewoners, en via de actie Zoeklicht. Karim: “We halen nu veel meer zaken boven water dan bij Zoeklicht, waar het effect zich vaak beperkt tot het opschonen van vuile bestanden. We bouwen van iedere zaak een dossier op, zodat je met een onderbouwd verhaal naar de kantonrechter kunt stappen, wanneer dat nodig is. Bovendien is dit geen eenmalige actie.”
AWV is zeer actief in het bestrijden van onrechtmatige bewoning. Sinds een jaar heeft Karim een fulltime collega. Volgens Hester van Buren, hoofd Sociaal Beheer, zijn de resultaten goed. “Vorig jaar hadden we 108 gedwongen huuropzeggingen. Dat is tien procent van het totaal aantal mutaties; een hele hoge score. Door gegevens te koppelen en actiever op te sporen denken we nog veel hoger uit te komen.”
De speurders kijken overigens niet alleen in het bevolkingsregister, maar gebruiken ook kadastrale gegevens om na te gaan welke huurders onlangs een eigen woning hebben gekocht. Karim: “Uit het pilotproject blijkt dat veel huurders hun woning aanhouden nadat ze elders een huis hebben gekocht. Overigens vaak om iemand uit de brand te helpen. In de meeste gevallen worden geen abnormaal hoge huren gevraagd.”
Als de onderhuurder meewerkt is AWV soepel, zegt Karim. “We proberen altijd oplossingen te zoeken voor de onderhuurder. Deze kan soms tijdelijk in een woning worden ondergebracht die op de nominatie staat om gesloopt te worden. We zijn er absoluut niet op uit om de onderhuurders aan te pakken, maar het gaat ons expliciet om de onderverhuurder. Het is namelijk een vicieuze cirkel: mede door het verschijnsel onrechtmatige bewoning komen er weinig woningen vrij, waardoor starters niet aan de bak komen en dan maar gaan onderhuren. Die cirkel moet doorbroken worden.”
Tegen de actie Zoeklicht werd jaren geleden geprotesteerd omdat het vergelijken van gegevens van diverse instanties te privacygevoelig zou zijn. Eind jaren negentig werd het project zelfs tijdelijk stopgezet na acties van het Autonoom Centrum. Hoewel het verstrekken van informatie in het kader van de pilot nog verder gaat, hebben corporaties en gemeente een modus gevonden die aan alle privacyregelgeving voldoet. Karim ziet daarom geen enkel bezwaar: “Wij krijgen geen directe toegang tot de gegevens van de gemeente. Wat wij doen is volkomen rechtmatig en gaat wat mij betreft zelfs nog niet ver genoeg. Je moet alles doen om onrechtmatige bewoning tegen te gaan. Dat is voor mij prioriteit nummer een,” zegt Karim vastbesloten.