Onafhankelijke experts zijn veel minder somber over de kansen van het Amsterdamse grondbedrijf dan de gemeente zelf. Het Ontwikkelingsbedrijf rekent de komende tien jaar op hooguit elfduizend nieuwbouwwoningen. “Gezien de structurele vraag is dat te pessimistisch. Wij denken eerder aan de bouw van twintigduizend marktwoningen,” zo verklaart Taco van Hoek, directeur van het Economisch Instituut voor de Bouw.
Van Hoek heeft zich de afgelopen vier maanden als lid van een extern Aviesteam verdiept in de gevolgen van de voortdurende financieel-economische crisis. “Het Adviesteam heeft op basis van onder meer demografische gegevens een inschatting gemaakt. Nu zien we dat de bevolking sneller groeit dan het aantal woningen; de bezetting per huishouden stijgt. Maar die trend zal zich niet onverminderd doorzetten. Voor de korte termijn is de onduidelijkheid groot, maar op enig moment ontstaat weer een gezonde vraag.” Anders dan de gemeente verwacht hij ook niet dat de grondinkomsten scherp zullen dalen, omdat de woningprijzen de komende tien jaar nog eens met vijftien procent dalen. “Wellicht dalen de prijzen de komende tijd nog iets verder, maar zo’n nieuwe nominale prijsdaling achten wij weinig realistisch.”
Van Hoek zegt behoedzaamheid te begrijpen, maar dat een gemeente die teveel snijdt ook kansen laat lopen. De organisatie moet bij veranderende omstandigheden klaar staan om te produceren. Verder benadrukt hij het ontbreken van een zware schuldenlast. “Amsterdam heeft wel tal van kostbare voorinvesteringen gedaan, maar deze zijn betaald uit de opbrengsten van andere projecten. Anders dan sommige andere gemeenten, heeft Amsterdam daar geen geld voor hoeven lenen. En is dus geen zware schuldenlast waar rente over moet worden betaald, terwijl er geen of minder inkomsten zijn.”
De politiek verantwoordelijke wethouders Hilhorst en Van Poelgeest verkiezen een andere koers, zo blijkt uit een bestuurlijke reactie. De druk op de Amsterdamse woningmarkt kan groot worden, maar evengoed is het volgens hen ‘ denkbaar dat we getuige zijn van een trendbreuk.’ Bovendien willen zij niet verder kijken dan vier jaar.