Winnie Terra, interim directeur van de Huurdersvereniging Amsterdam, ziet de Woonagenda 2025 als een goede opmaat voor nieuwe Samenwerkingsafspraken met de gemeente over het woonbeleid voor de komende jaren. “Vanuit het huursperspectief kunnen wij hier wat mee. Het document stipt het tekort aan sociale huurwoningen aan". Ook Hester van Buren, voorzitter van de Raad van Bestuur van Woonstichting Rochdale, is overwegend positief. “Het is goed dat erkend wordt dat veertig procent sociale huur nodig is om de stad betaalbaar te houden.” 

Zowel Terra als Van Buren zien nog wel wat verbeterpunten. Zo wijst Van Buren op de beschikbaarheid van locaties om die sociale huurwoningen te bouwen en vraagt Terra zich af hoe die woningen gefinancierd moeten worden. De Amsterdamse woningcorporaties hebben sinds kort wel weer ruimte om te investeren, maar de duizenden sociale huurwoningen die tot 2025 gebouwd moeten worden vraagt enorme investeringen, terwijl de door het rijk opgelegde verhuurderheffing de investeringen van de corporaties temperen. 

Jorrit Nuijens (GroenLinks) vindt dat er gekeken moet worden naar manieren waarop de gemeente mee kan helpen. Dat kan wat hem betreft betekenen dat de gemeente mee investeert in de nieuwbouwoperatie. Het gaat dan om sociale huur maar ook om het middensegment als blijkt dat de markt dat onvoldoende oppakt. "De gemeente kan bijna renteloos lenen, maar is gefixeerd op aflossen."  

Een punt van discussie is de verhouding tussen sociale huur en het middensegment (met een huur tussen 710 en 971 euro). De gemeenteraad heeft, gesteund door de kongsi van corporaties en ontwikkelaars verenigd in het PAM,  besloten jaarlijks 1.500 woningen in het middensegment toe te voegen. Dat de Woonagenda 2025 voor nieuwbouwgebieden naast veertig procent sociale huur ook veertig procent middensegment huur (en slechts twintig procent koop) voorstelt, is volgens D66 raadslid Alexander Hammelburg 'een goed begin maar niet voldoende'. Zijn fractie vindt dat nog veel meer op het middensegment ingezet moet worden. Daarbij is verkoop van sociale huurwoningen, of liberalisering daarvan, binnen de Ring A10 geen taboe. “Dat hangt van de buurt af.”

Voor Jorrit Nuijens (GroenLinks) is verkoop van sociale huurwoningen binnen de Ring onbespreekbaar. “Wat nu gebeurt is dat sociale huurwoningen binnen de Ring verkocht worden om buiten de Ring sociale huurwoningen terug te bouwen. Die sociale huurwoningen ben je dan voor altijd kwijt, terwijl het niet de oplossing is voor het tekort aan woningen in het middensegment.”

Robert Kohsiek, directeur van Wonam, is tevreden dat in nieuw te ontwikkelen gebieden meer middensegment gebouwd gaat worden. Een punt van kritiek is er ook. “Er is voorgesteld dat de huren alleen met de inflatie mee mogen groeien, terwijl de corporaties daar één procent bij mogen doen. Het zou logischer zijn als dat de middenhuren het huurregime van de corporaties volgen.” Het maximum daarvan wordt wettelijk vastgesteld.

In de Woonagenda 2025 wordt ook een aantal maatregelen genoemd dat van invloed is op de woningverdeling. Zo wil het college een einde maken aan het verloten van een deel van de vrijkomende sociale huurwoningen. D66 staat daar volgens Alexander Hammelburg achter: “Loten is valse hoop. Je denkt kans te kunnen maken op een woning maar je bent een van de 1.300. Het frustreert alleen maar.”

Hester van Buren denkt daar anders over. “Mensen die snel een woning nodig hebben hebben toch een kans om iets te vinden. Het beloont een actieve houding. Bovendien zijn het niet de meest gewenste woningen die wij verloten.” 

In de Woonagenda staat ook dat agenten, verplegers en leraren, mensen met beroepen die waardevol zijn voor de stad en steeds meer moeite hebben betaalbare woonruimte in de stad te vinden, voorrang te geven in het middensegment. Robert Kohsiek van Wonam heeft zijn twijfels. Hij vindt het vooral van belang om voldoende woningen in het middensegment beschikbaar te maken waardoor deze beroepsgroepen ook ruimte krijgen in de stad. De voorgestelde voorrangsmaatregel vindt hij wat geforceerd en lastig uit te voeren. Van Buren ziet wel mogelijkheden: “Deze mensen hebben snel een woning nodig. Ik kan mij voorstellen dat we in de regio, dus ook in Poelenburg in Zaandam of in Zuidoost, een aantal woningen reserveren waar zij met een tijdelijk contract een eerste stap op de Amsterdamse woningmarkt kunnen zetten.” Van Buren vindt in het algemeen dat het in de Woonagenda ontbreekt aan flexibiliteit en een regionale context.

Voor het invoeren van een hek om de stad of de regio blijkt weinig animo. Noch Hester van Buren, noch Winnie Terra, noch Alexander Hammelburg voelt iets voor het belemmeren van de toegang naar de regio van een voorrang voor degenen met 'regionale binding.' 'Nog meer regels', verzucht Van Buren.

Bart Aptroot van One Architecture wijst er op dat in de woonagenda veel aandacht is voor het soort woningen en de beoogde bewoners daarvan, maar nauwelijks voor de bouwers. In een gesproken column breekt hij een lans voor meer zelfbouw in de stad. Volgens Aptroot heeft zelfbouw tijden de crisis bewezen een volwaardige rol te spelen in de Amsterdamse woningmarkt en blijken die projecten op verschillende manieren zeer succesvol. Ze betrekken bewoners van de stad heel direct bij hun omgeving, het gaat vaak om zeer duurzame projecten en ze geven kleur aan de stad. Door de bouwwoede en de nadruk van de gemeente op productie dreigt zelfbouw, volgens Aptroot ten onrechte, in de verdrukking te komen. 

Lees hier zijn column.

Tijdens de talkshow van Nul20 presenteerde Peter Heuvelink, directeur van AM Noordwest, het project De Lofts dat in het Amstelkwartier komt. Heuvelink wees op de groeiende groep singles in de stad die bereid is om kleiner te wonen. De Lofts richten zich op de doelgroep Millennials die graag centraal in de stad woont, gericht is op ontmoeting, 'luxe wil ervaren' maar ook bereid is klein te wonen. De combinatie van een kleine woning met gemeenschappelijke voorzieningen en ontmoetingsruimtes zorgt er voor dat deze groep young professionals midden in de stad kan wonen tegen een middenhuur. Een aantal mensen in de zaal verbaasde zich wel over de huurprijs van 900 euro voor veertig vierkante meter. 

GroenLinks en D66, wellicht straks de grootste twee partijen in Amsterdam, lijken het tot besluit eens over de herintroductie van de starterslening in Amsterdam.