In vergelijking met Amsterdam heeft Amstelveen zeer weinig huurwoningen. Maar van de Amstelveense VVD-wethouder Herbert Raat mag de sociale woningvoorraad in zijn gemeente de komende jaren nog flink krimpen. De schaarse nieuwbouwlocaties in zijn stad zijn alleen bestemd voor koop- en vrije sector huurwoningen.
| Eigen Haard legt de prioriteit bij betere doorstroming. “De beter verdienende huurder krijgt een hogere huurverhoging. En de scheefhuurder die een betere woning zoekt, bieden we woningen aan met een huur van 750/850 euro. In een markt met veel hogere huren is dat bijzonder. Onze bewoners krijgen daarbij voorrang en we stellen geen hoge inkomenseisen. Lukt dit, dan slaan we twee vliegen in één klap; een tevreden doorstromer en een sociale woning beschikbaar voor iemand met een lager inkomen”, aldus bestuurder Bert Halm. Ook nieuwe generaties moeten volgens hem betaalbaar kunnen wonen. “De startende Amstelvener, de jonge onderwijzer of politieagent moet ook ergens terechtkunnen. Amstelveen heeft 68 procent koopwoningen, is een populair woongebied en kopen is vaak te kostbaar. Ook de woningen die wij aan onze huurders te koop aanbieden, zijn voor hen vaak te duur. Onze huurwoningen zijn daarentegen wél betaalbaar.” De komende jaren blijft de corporatie investeren in onderhoud en renovaties. Dat gebeurt in overleg met de bewoners en de gemeente. “We willen de tevredenheid van bewoners – die nu een voldoende scoort - verder verbeteren.” |
Amstelveen heeft een fantastisch woningaanbod, zegt wethouder Raat, maar dat sluit niet aan bij de behoefte in de stad en in de regio. “Wij hebben met zijn allen de middenklasse ontzettend verwaarloosd. Ik ben nu zes jaar wethouder in Amstelveen, waarvan twee jaar wethouder Wonen. Daarvoor werkte ik als ambtenaar bij de gemeente Amsterdam. Juist in de hoofdstad lag de focus op sociale woningbouw. Dat heeft er in een proces van decennia toe geleid dat we in de regio niet over voldoende vrije sector huurwoningen beschikken en kopers niet het huis van hun gading kunnen vinden. Een dubbeltje kan daardoor maar moeilijk een kwartje worden.”
Raat verhuisde zelf tien jaar geleden met zijn gezin van een te krap appartement in het Oostelijk Havengebied naar Amstelveen. “We konden in Amstelveen-Zuid een ruime huurwoning van duizend euro in de maand krijgen. Dergelijke woningen waren in Amsterdam toen niet te vinden.”
Veranderingsproces
Amstelveen telt 13.300 sociale huurwoningen, waarvan Eigen Haard er 10.300 in bezit heeft. Volgens Raat wordt 30 procent bewoond door mensen die daar op grond van hun inkomen niet voor in aanmerking komen. “Ik kan dat grote aantal ‘scheefwoners’ moeilijk verantwoorden. Dat moet gewoon anders. We kunnen dat niet morgen of volgende week regelen, maar we moeten wel een langdurig veranderingsproces ingaan. Onze sociale woningvoorraad moet uiteindelijk alleen worden bewoond door mensen die daar recht op hebben.”
En dus wilt u de sociale voorraad met 30 procent inkrimpen?
“We kijken daar feitelijk niet heel anders naar dan Amsterdam. Voor de mensen die dat gezien hun beperkte inkomen nodig hebben, moeten we over een goede basisvoorraad beschikken. Negenduizend gezinnen of alleenstaanden komen in Amstelveen in aanmerking voor een sociale huurwoning. Dat zou genoeg moeten zijn, maar we laten ons niet alleen leiden door de cijfers. We hebben een verantwoordelijkheid voor de regio. Dat getal nemen we dus wat ruimer, maar de komende jaren mag de sociale voorraad geleidelijk aan krimpen.”
Raat verwacht ook dat het beleid van minister Blok om scheefwoners extra huur te laten betalen effect zal sorteren. “Ik vind het knap van Stef Blok dat hij in een versplinterd politiek landschap erin is geslaagd met de PvdA en andere partijen een begin te maken met het terugdringen van het scheefwonen.”
Meer eigenwoningbezit
Veel scheefwoners in Amstelveen zijn op leeftijd, vaak te oud voor een hypotheek. Voor hen zijn weinig alternatieven.
“Dat klopt. Maar ik ken ook voorbeelden van huurders die maar al te graag hun huurwoning zouden willen kopen, die dat ook kunnen betalen, maar waar de corporatie uiteindelijk niet de ruimte voor aankoop biedt. Zeker met de huidige rentestand – wij hebben dat als gemeente bij het opstellen van onze Woonagenda nog weer laten doorrekenen - zijn er veel mensen die op de lange termijn beter af zijn met een eigen woning. Ik vind het echt belangrijk dat we die mensen de mogelijkheid geven hun eigen huis te kopen; laat die mensen loskomen van de corporatie. We zien helaas dat corporaties veelal geen voorstander zijn van verruiming van de woningverkopen, maar ik verwacht dat particuliere eigenaren de komende tijd die ruimte wel zoeken.”
Er is nog een belangrijk argument voor corporaties om meer te verkopen, aldus Raat. Het levert extra middelen op voor verbetering van de resterende sociale woningvoorraad. Juist daar ligt volgens hem de grootste opgave voor Eigen Haard. “Kwaliteitsverbetering is voor mij het allerbelangrijkste. We hebben veel woningen die dertig, veertig, vijftig jaar oud zijn. Dergelijke woningen voldoen niet aan onze hedendaagse opvattingen over duurzaamheid. Te veel buurten maken een armoedige indruk. Ik wil met Eigen Haard en particuliere eigenaren de komende jaren stappen zetten naar meer kwaliteit, meer comfort en een betere uitstraling.”
Geen liberalisering
Tegelijkertijd wil Raat de drang om sociale huurwoningen in het geliberaliseerde segment onder te brengen temperen. “Als woningliberalisatie te lang doorgaat, dan wordt de marge in de betaalbare voorraad te klein.” Voor de sociale woningmarkt wordt in Amstelveen in geen geval meer nieuw gebouwd. Daarover laat Raat geen misverstand bestaan. “Laten we zeggen hoe het is: sociale nieuwbouw is een bodemloze put. Bij ons zijn de wachtlijsten gigantisch. Dat is niet zo raar. Amstelveen is gewild. Het is hier prachtig. We bieden goede voorzieningen. Meer aanbod maakt de wachtlijsten niet korter. Dan zullen er nog meer mensen zijn die ook in Amstelveen willen wonen.”
Amstelveen heeft de komende jaren slechts bouwlocaties voor 1800 nieuwe woningen. “Daar willen we koopwoningen in de prijscategorie van 300.000 tot 500.000 euro en vrije sector huurwoningen realiseren.”
Zijn er echt niet meer locaties? Blijft de Bovenkerkerpolder voor altijd polder?
“Er is altijd discussie over mogelijke woningbouwlocaties, maar over de Bovenkerkerpolder hoeven we het niet te hebben. Dat is een gesloten boek. Verder zijn we zuinig op het groen en onze sportvoorzieningen. Vastgoedpartijen staan in rijen van tien bij ons op de stoep, al die sportvelden zijn goud waard, maar het royale voorzieningenaanbod is onze kwaliteit. Die kracht moet echt in tact blijven.”
Meer transformatie
Wel denkt Raat nog enige honderden appartementen te kunnen realiseren door transformatie van leegstaande kantoorgebouwen. “Er is op gebied van hergebruik en transformatie nog een wereld te winnen. We zijn met verschillende partijen hard bezig om de leegstand aan te pakken, maar in de praktijk blijkt transformatie nog niet zo makkelijk. In Kronenburg staat 80.000 m2 kantoorruimte te verpieteren. Op die plek bieden we al een goede infrastructuur, maar woningbouw lukt niet vanwege de geluidscontouren van Schiphol. Uit angst dat mensen gaan klagen, mag er van het Rijk niks. We moeten daar samen met de rijksoverheid andere oplossingen voor bedenken. Er is in Amstelveen zeker vraag naar appartementen, mits ze voldoende aantrekkelijk zijn. Comfortabel, luxe en in een royale maat. Ontwikkelaars en beleggers moeten daarin nog wel een kwaliteitsslag maken.”
Verder kijkt Raat specifiek naar de huisvestingsbehoefte van Amstelveense jongeren. “We hebben een leegstaand verzorgingshuis (De Olmenhof) al geschikt gemaakt voor tijdelijke jongerenhuisvesting. Een leegstaand kantoorgebouw in Amstelveen-Zuid wordt mogelijk omgebouwd voor starters. En we labelen een deel van de vrijkomende sociale huurwoningen specifiek voor jongeren.”