In de regio Amsterdam moet de opgave voor sociale huurwoningen eerlijk worden verdeeld. Die oproep deden de PvdA-wethouders Tjeerd Herrema (Almere) en Lex Scholten (Diemen) tijdens de zestiende editie van PakhuisNul20 in Pakhuis de Zwijger. Zij richten hun pijlen vooral op Amstelveen dat zijn toch al beperkte voorraad sociale huurwoningen verder wil afbouwen. Wethouder Herbert Raat (Wonen, VVD) van Amstelveen liet eerder in NUL20 weten sociale woningbouw een bodemloze put te vinden. De gemeente wil de sociale huursector de komende jaren geleidelijk inkrimpen, terwijl uit het recente WiRA-onderzoek blijkt dat in de zuidelijke regio onder Amsterdam al een objectief tekort aan sociale huurwoningen is.
Scholten, tevens portefeuillehouder Wonen van de Stadsregio, heeft geen goed woord over voor de opstelling van Amstelveen. Hij gaf aan dat de noodzaak nieuwe sociale huurwoningen in de regio te bouwen juist steeds groter wordt. Herrema vult aan: “Betaalbare huisvesting wordt een steeds groter probleem in de regio Amsterdam. We moeten de groep die daarvan afhankelijk is beter bedienen. Amstelveen zegt: laat de sociale sector maar zitten. Het kan niet zo zijn dat één gemeente zich aan die gemeenschappelijke opgave onttrekt.”
Almere wil volgens Herrema zijn bijdrage leveren, maar andere gemeenten moeten dat ook doen. Hij pleitte voor meer regie op dit vlak. Een nieuw orgaan of een van de gemeenten zou in het uiterste geval de bouw van sociale huurwoningen in de regiogemeenten af moeten kunnen dwingen. Hij verwees daarbij naar de geslaagde afstemming op het gebied van zowel vervoer als bedrijfsterreinen. Vooral op dat laatste punt hebben gemeenten elkaar lange tijd beconcurreerd, maar dat heeft tot veel leegstand geleid. Regionale afspraken hebben daar verandering in gebracht.
Volgens Scholten heeft het Platform bedrijven en kantoren (plabeka) ook tijd nodig gehad om tot afspraken te komen en zijn die uiteindelijk in gezamenlijk overleg – en dus niet door een orgaan of gemeente afgedwongen – tot stand gekomen. Op het gebied van afstemming van de bouw van sociale huurwoningen wordt binnenkort een eerste overleg belegd, gaf Scholten in zijn rol als dagelijks bestuurder van de Stadsregio aan. Die regionale afstemming rond wonen is echt nodig: "Nu maakt elke gemeente zijn eigen prestatieafspraken met de corporaties. Dat hebben we in Diemen gemerkt. Amsterdam was de eerste. Daarna hadden de corporaties ons niet veel meer te bieden."
WoningNet uitbreiden?
Volgens Jeroen Frissen, directeur Strategie, Beleid en Innovatie bij Ymere, is een bijbehorend probleem dat woningzoekenden niet in alle gemeenten terecht kunnen die in feite wel één woningmarkt vormen. Almere is niet aangesloten bij het WoningNet van de Stadsregio; hetzelfde geldt voor Haarlem. Frissen: "terwijl kopers juist veel naar die plaats verhuizen, zijn sociale huurders hiervan in de praktijk uitgesloten." Amsterdammers kunnen namelijk hun opgebouwde inschrijfduur niet inzetten als ze in die plaatsen een woning zoeken. Herrema vindt ook dat daar op termijn verandering in moet komen, maar voorlopig niet: “Ik kan het in Almere niet verkopen dat er een hele grote nieuwe groep aan de wachtlijst wordt toegevoegd als een gemeente als Amstelveen geen bijdrage levert.”
Frissen gaf aan dat de corporaties hun aandeel willen leveren aan de woningproductie in de metropool Amsterdam. "Maar als wij daar sociale woningen bouwen om gemengde wijken te realiseren, zullen we elders moeten verkopen of liberaliseren. Zo reëel moeten we ook zijn. In Amsterdam is afgesproken dat we in de toekomst evenveel mogen verkopen of liberaliseren als we nieuw bouwen. Dat lijkt me ook een goed model voor de hele regio."