De gemeente Amsterdam onderzoekt de mogelijkheid om in Zuidoost betaalbare koopwoningen te realiseren met inzet van Koopgarant. Dit kortingsinstrument werd in het verleden vooral door woningcorporaties gebruikt. Kopers kregen daarbij een korting met terugverkooprecht en -plicht. De hoofdstad verkent met stichting Opmaat en de Neprom ook de mogelijkheden van KOOPstart, een vergelijkbaar instrument als Koopgarant maar dan zonder terugkoopplicht.
“Voor een gemeente kan Koopgarant een interessant instrument zijn om sociale stijgers in een wijk vast te houden”, stelt Bernard Wouters van Stichting Opmaat. Deze stichting is de licentiehouder van Koopgarant en KOOPstart. Sinds 2004 zijn er 35.000 tot 40.000 woningen verkocht via deze constructies waarvan driekwart in de bestaande woningvoorraad. Ruim 140 woningcorporaties zijn sindsdien licentiehouder geworden, maar na 2011 raakte Koopgarant bij corporaties uit de gratie vanwege aangescherpte boekhoudeisen. Ze werden verplicht voldoende liquide middelen te reserveren voor de terugkoop. Dat legde - in combinatie met de verhuurdersheffing en andere belastingen - nog een extra beslag op hun investeringscapaciteit. De recente wijziging van de overdrachtsbelasting maakt de verplichte terugkoop nog onvoordeliger.
Inmiddels onderzoeken een aantal gemeenten én ontwikkelaars of zij wellicht Koopgarant kunnen inzetten. Ede had in december de primeur. Ze werkt daarbij samen met ontwikkelaars die nog wel de eerste verkoop van een Koopgarant-nieuwbouwwoning regelen maar de terug- en doorverkoop aan de gemeente over laten. Ontwikkelaar Timpaan doet zelf iets vergelijkbaars met nieuwbouw starterswoningen voor eigen inwoners in Aalsmeer en Uithoorn (zie foto); de belangstelling daarvoor was massaal. En Amsterdam onderzoekt nu een vergelijkbare aanpak.
Daarnaast verkent de hoofdstad met stichting Opmaat en de Neprom de mogelijkheden van KOOPstart. Dat is een vergelijkbaar instrument maar dan zonder de terugkoopplicht. Ook daarbij wordt de eventuele winst bij latere doorverkoop verdeeld. Opmaat ontwikkelde KOOPstart aanvankelijk om de geschetste balansproblemen voor woningcorporaties te omzeilen. Maar toen het in 2014 werd gelanceerd, toonden ook projectontwikkelaars als BPD, AM en nu ook Timpaan interesse. Zij zien er een middel in om aan de wens van gemeenten tegemoet te komen betaalbare maar toch kwalitatief hoogwaardige woningen te realiseren.
Lees het hele artikel: