Wie in Zaanstad wil bouwen of verbouwen, krijgt meer vrijheid. Daar moet het zogenaamde Burenakkoord voor zorgen. Wanneer een initiatiefnemer bij het aanvragen van een vergunning kan aantonen dat de buurt het plan steunt, is de kans op medewerking van de gemeente groter. Het college heeft het Burenakkoord voor zienswijze voorgelegd aan de gemeenteraad.
Met het Burenakkoord wil het college inwoners meer zeggenschap geven in de eigen (leef)omgeving. Zo ontstaat er meer ruimte om af te wijken van gemeentelijke kaders en meer ruimte voor nieuwe initiatieven. Ook verwacht Zaanstad minder zienswijzen en bezwaarprocedures, waardoor initiatieven makkelijker en sneller doorgang kunnen vinden. Het hebben van een akkoord van de buren leidt niet automatisch tot het verlenen van een vergunning, het moet ook passen binnen de Zaanse ambities of regels van andere overheden. Zaken als openbare orde en veiligheid blijven vanzelfsprekend meewegen, aldus het college.
Initiatieven met een kleine afwijking en met beperkte impact kunnen met een Burenakkoord direct afgehandeld worden. Bij initiatieven met een grotere impact op de nabije omgeving, zoals een functiewijziging, de bouw van een woning of het uitbouwen van panden die zichtbaar zijn vanuit het openbaar gebied, is draagvlak van een groter deel van de buurt nodig. De Zaanse ambities en bovenwettelijke regels wegen dan ook nog steeds mee bij de uiteindelijke afweging. Een akkoord van de buurt vergroot wel de kans op medewerking bij dit soort initiatieven.
Zaanstad wil meer ruimte creëren voor initiatiefrijke en ondernemende burgers en ondernemers. Daartoe wil het college de gemeentelijke regels en procedures vereenvoudigen en verminderen. Draagvlak in de omgeving is dan een mogelijke manier om makkelijker en sneller doorgang te verlenen aan initiatieven en regeldruk te verminderen. Begin 2014 heeft het college daarom opdracht gegeven dit verder te onderzoeken, het Burenakkoord is hieruit voortgevloeid.