Een Woningbouwfonds, een Nationale Grondbank, een uitbreiding van het Volkshuisvestingsfonds, woningcorporaties die ook voor middeninkomens bouwen, huurregulering in alle prijsklassen en sociale koopwoningen op erfpacht. De volkshuisvesting is een publieke taak. Dat is de boodschap van het verkiezingsprogramma van PvdA/GroenLinks.
De toon van de woonparagraaf in het gezamenlijke verkiezingsprogramma is minder activistisch dan de programma's die PvdA en GroenLinks nog maar enkele jaren geleden afzonderlijk uitbrachten. Weinig 'huisjesmelkers', 'zakkenvullers' en de markt als bron van alle kwaad deze keer. Dat heeft ongetwijfeld te maken met de huidige financiële malaise in het vastgoed. Het kost inmiddels veel moeite beleggers nog te interesseren voor woningbouwprojecten. Daarbij heeft het huidige demissionaire kabinet onder leiding van Hugo de Jonge al veel actiepunten uit de vorige programma's opgevolgd in beleid, wetten en wetsvoorstellen. Met als rode draad: minder markt, meer overheidsinterventie.
Het programma van PvdA/GroenLinks zet de volgende stappen op dat pad. De volgende minister van Volkshuisvesting en Ruimtelijke Ordening moet meer doorzettingsmacht krijgen. Met een Nationale Grondbank wil men lokale overheden helpen om betaalbare nieuwbouw te realiseren; een planbatenheffing moet ervoor zorgen dat waardestijging door publieke investeringen ook ten goede komt aan de samenleving. En eigenaren van bouwgronden kunnen heffingen, boetes en uiteindelijk onteigening tegemoet zien als ze niet bouwen. Via het Woningbouwfonds wil men de bouw van betaalbare koopwoningen op erfpacht stimuleren.
Woningcorporaties en wooncoöperaties
Verenigd links wil de volkshuisvestelijke taak van de woningcorporaties verbreden, door de inkomensgrenzen te verhogen en middeldure huurwoningen meer permanent aan hun bouwopgave toe te voegen. De partijen willen ook de winstbelasting voor corporaties afschaffen en huurdersorganisaties meer invloed geven op het beleid. De uitbouw van de sociale huursector moet mede gestalte krijgen door elke gemeente te verplichten te groeien naar 30 procent sociale huur.
Men wil ook de vorming van wooncoöperaties bevorderen. Bijvoorbeeld via een nationaal garantiefonds dat bankfinanciering moet vereenvoudigen. En corporaties worden verplicht voorstellen voor overname door wooncoöperaties te accepteren als die aan de huidige criteria voldoen. Wooncoöperaties krijgen ook een voorrangsrecht bij verkoop van sociale huurwoningen.
Betaalbaarheid
Betaalbaar wonen is een terugkerend thema in de volkshuisvestingsparagraaf. Niet alleen in het huurbeleid maar ook in het pleidooi voor een isolatieoffensief, dat moet beginnen in de slechtste wijken. Maar ook de huidige huurtoeslag moet blijven én toegankelijk worden voor huurders in de vrijehuursector. Daarover gesproken: de linkse combi wil álle huren reguleren, dus een maximale huurprijs instellen aan de hand van het puntenstelsel. Een landelijke vergunning voor verhuurders moet ervoor zorgen dat huurders fatsoenlijk worden behandeld.