Bouwgroep Dijkstra Draisma biedt woningcorporaties de mogelijkheid een duurzame, energieleverende sociale huurwoning te leasen. WoonFriesland heeft als eerste corporatie voor een periode van tien jaar een leasecontract afgesloten. Andere corporaties staan (nog) niet te trappelen.
Corporatie WoonFriesland is de eerste gebruiker van de lease-systeemwoning van Bouwgroep Dijkstra Draisma (BGDD). Het gaat om een rijwoning van één bouwlaag en een kap. “Wij produceren alle onderdelen in onze fabriek in Dokkum. De montage op de bouwplaats neemt vervolgens één dag in beslag; de woning wordt in 33 hijsbewegingen geplaatst”, aldus productontwikkelaar Wietse de Vries.
BGDD zorgt voor de aankoop van de grond, levert een kant-en-klare duurzame, gezonde woning naar de wensen van de corporatie en draagt zorg voor al het onderhoud gedurende de leaseperiode. De rol van de corporatie beperkt zich tot het vinden van een huurder. De leaseprijs ligt vlak onder de hoogste aftoppingsgrens (677 euro, nvdr). Na afloop van het contract zijn de woningen weer makkelijk te demonteren.
Schaalvoordelen
De Vries verhult niet dat bedrijfseconomische redenen het bouwbedrijf motiveren een speciaal leasebedrijf op te richten. “Productie voor ons leasebedrijf maakt het mogelijk onze productielijnen verder te optimaliseren en ons personeel efficiënt in te zetten. Ook zijn schaalvoordelen te behalen bij de inkoop van grondstoffen.”
Leasen pakt ook gunstig uit voor de volkshuisvesting, meent Sigrid Hoekstra, directeur/bestuurder van WoonFriesland, een corporatie met 20.000 woningen in Leeuwarden, Heerenveen en kleinere plaatsen in zestien Friese gemeenten, inclusief de Waddeneilanden. “Leasen kan een belangrijke bijdrage leveren aan het versneld verminderen van de woningnood. Het grote voordeel is dat we zo extra middelen vrijhouden voor onze grote opgaven: het bouwen van nieuwe woningen en het vernieuwen van de bestaande woningvoorraad.”
Woonzekerheid
De eerste leasewoningen worden in de wijk Techum in Leeuwarden geplaatst. Formeel zijn er weinig beletselen, zegt de in de Woningwet gespecialiseerde advocaat Eelkje van der Kuilen (AKD). Corporaties mogen woningen huren om door te verhuren. Wel moet voor het sluiten van zo’n leasecontract toestemming worden verkregen van de Autoriteit Wonen. De huurtermijn bedraagt maximaal tien jaar. Maar de overeenkomst kan met telkens tien jaar worden verlengd.
Huurders hebben dezelfde woonzekerheid als anders, aldus De Vries. “Als de leaseovereenkomst om wat voor reden niet wordt verlengd, kunnen we de woningen overdoen aan een andere sociale verhuurder. Desnoods zullen we daarna zelf als verhuurder optreden. Voor de individuele huurder zal er in de praktijk niks veranderen.”
De leaseovereenkomst voorziet ook in een samen met stichting Wocozon ontwikkeld energieconcept met zonnepanelen en een buurtwarmtenet. Daarvoor betalen de huurders een energieprestatievergoeding. En de huur van de woning kan worden uitgebreid met een elektrische deelauto, deelscooter of deelfiets. “Voor mensen met een smalle portemonnee is het prachtig dat er in dit concept een deelauto voor hen beschikbaar is”, aldus Hoekstra.
‘Weinig voordelen’
Is deze leaseconstructie interessant voor corporaties in de Metropoolregio? We vragen het Stefan van Schaik, directeur/bestuurder van Wooncompagnie, verhuurder van sociale huurwoningen in Waterland en in de Kop van Noord-Holland. Hij ziet op korte termijn geen voordelen: “Corporaties kunnen onder de huidige marktomstandigheden ontzettend goedkoop lenen, goedkoper dan een leasemaatschappij. Het ligt dan niet voor de hand woningen te leasen, zeker niet zolang een corporatie voldoende middelen beschikbaar heeft om bij te bouwen. Dat wordt anders als de grens van de investeringscapaciteit in zicht komt en de leningenportefeuille niet meer mag groeien. Maar dat is bij ons niet aan de orde.”
Een goede reden om wel voor lease te kiezen is, als er onzekerheid zou bestaan over de toekomstige woningvraag. Maar dat is volgens Van Schaik in Noord-Holland ook niet aan de orde, ook niet op een termijn van dertig of veertig jaar. “In de wat grotere plaatsen als Schagen is sprake van serieuze woningnood. We zien daar de wachttijd oplopen; het sociale huuraanbod moet daar structureel worden uitgebreid. En in kleinere plaatsen gaat het soms om het toevoegen van enkele woningen voor starters die ontzettend graag in hun dorp willen blijven wonen.” Leasen lijkt hem daar niet interessant vanwege de kleine schaal.
Geen twijfel over product
Over het product als zodanig heeft hij overigens geen twijfel. “Fabrieksmatig geproduceerde woningen zijn van hoge kwaliteit en kennen een heel korte bouwtijd. Bij de productie worden minder bouwstoffen verspild. En bij plaatsing is er weinig tot geen afval, dus dat is alleen maar goed. Ook wij laten daarom dergelijke conceptuele woningen bouwen. Kortgeleden nog hebben we in Tuitjenhorn concept-woningen van VolkerWessels en in Schagen modulaire woningen van concurrent Ursem opgeleverd.”
De Vries ziet ook toepassingsmogelijkheden in de vrije huursector: “Dan hebben we het over een wat grotere woning; twee bouwlagen en een kap. Dergelijke woningen zijn heel geschikt om betaalbare huisvesting te bieden aan gezinnen in het middensegment. Ook die woningen worden door ons geïndustrialiseerd geproduceerd.”
Is dat wellicht interessant voor woningcorporaties? Misschien, aldus Van Schaik. “Of een leaseovereenkomst voordeel biedt, wordt sterk bepaald door de financiële afspraken die bij de scheiding van de publieke en commerciële taken zijn gemaakt. Is er binnen het commerciële bedrijf (niet-DAEB deel) voldoende ruimte nieuwe investeringen te doen? Zo ja, dan kan maximaal worden bijgebouwd. Maar in dat segment is lenen wat duurder, en dan kan leasen wellicht eerder interessant worden.”