De drie aandeelhouders van Far West - De Key, Stadgenoot en Rochdale – hebben overeenstemming over de waardering en verdeling van het bezit van de ontwikkelcorporatie. Bij de verdeling hebben de drie corporaties zoveel mogelijk hun bezit geconcentreerd. Zo zijn er buurten ontstaan waar corporaties veel woningen beheren, zodat het makkelijker is om leefbaarheid en vernieuwing te bevorderen. Alleen de fiscus kan nog een spaak in het wiel steken.
Oktober 2010 viel het besluit Far West op te heffen. De crisis deed de corporatie, die in het leven was geroepen voor de stedelijke ontwikkeling van Nieuw-West, de das om. Directeur Jacques Thielen destijds in NUL20: “Sinds twee jaar is de koopmarkt nagenoeg ingestort. Daardoor hebben we onvoldoende middelen om door te gaan met projectontwikkeling. Bovendien is van gebiedsontwikkeling de komende jaren feitelijk geen sprake meer. Een complete aanpak van wijken lijkt niet meer van deze tijd. Onze kerntaak is opgedroogd. Het accent komt te liggen op beheer en onderhoud. Samen zijn we tot de conclusie gekomen dat opheffing de beste weg is.”
Verdeling
De oorspronkelijke oprichters - De Key, Stadgenoot en Rochdale – hebben de lopende verplichtingen overgenomen. Voor de zomer werd een akkoord bereikt over de waardering en de verdeling van het bezit van Far West, ongeveer 10.000 woningen en 1000 bedrijfsruimtes groot. Inmiddels hebben bewonersorganisaties en ondernemingsraden van de aandeelhouders advies mogen geven en zijn gemeente, stadsdeel, minister en banken akkoord. Nu moet alleen de fiscus de corporaties nog ter wille zijn.
De drie corporaties hebben het woningbestand zo evenredig mogelijk verdeeld, met als uitgangspunt dat elke corporatie zoveel mogelijk samenhangend bezit verkrijgt. Zo gaan Buurt 9, de Van Tijenbuurt en de Wildemanbuurt naar Stadgenoot, omdat die daar al aanpalend bezit heeft. De Key concentreert zich in Overtoomse Veld en de Delflandpleinbuurt en Rochdale krijgt zijn portie vooral in het noordoostelijk deel van Nieuw-West, zoals De Kolenkitbuurt en Buurt 4 (zie kaart).
De corporaties hebben ook geprobeerd de verschillende categorieën bezit evenwichtig te verdelen, zodat niet de ene corporatie blijft zitten met alle onverkochte nieuwbouw en de andere met verkrotte complexen waarvan de sloop is uitgesteld. Dat is niet helemaal gelukt. Stadgenoot krijgt de meeste complexen met sloopindicatie; De Key de meeste (onverkochte) nieuwbouw.
Afweging per project
De lopende bouwprojecten van Far West, zoals de Bakemabuurt Noord, zijn gewoon voortgezet en ook bouwprojecten waarvan de financiering reeds was geregeld, zijn van start gegaan. Voor projecten die nog niet zijn gestart, maakt elke corporatie zijn eigen afweging. In zijn algemeenheid gaat het vernieuwingsproces in Nieuw-West naar een veel lager tempo. Veel projecten zijn stilgezet of afhankelijk gemaakt van voorverkoopcijfers.
Het beheer van woningen van Far West was altijd al uitbesteed aan de drie aandeelhouders. Niettemin krijgt door de herverdeling bijna de helft van de huurders een andere beheerder. Alle huurders hebben daarover inmiddels een of meerdere brieven ontvangen.
Fiscus
Een van de laatste struikelblokken werd net voor de zomer opgeruimd. De ledenraad van Stadgenoot ging akkoord met een omvorming van de woningbouwvereniging tot een stichting. Daardoor wordt het juridische traject van een ‘zuivere splitsing’ eenvoudiger en fiscaal aantrekkelijker.
Althans, dat verwachten de fiscale adviseurs van de corporaties. De fiscus weigert volgens Thielen al vele maanden een finaal standpunt in te nemen, nadat in december 2010 het dossier al is ingediend. “De discussie spitst zich toe op de overdrachtsbelasting. Ons standpunt is dat we die bij deze opsplitsing niet verschuldigd zijn. We zijn inmiddels wel wat minder zenuwachtig over de uitkomst nu de overdrachtsbelasting is verlaagd naar 2 procent.” De corporaties hebben overigens nog een Plan B achter de hand: Far West als administratieve eenheid laten bestaan.