Ruim een jaar geleden veranderde in de WoningNet-regio Amsterdam het systeem om voor een sociale huurwoning in aanmerking te komen. De slaagkans van woningzoekenden wordt niet meer bepaald door enkel de inschrijfduur maar door het aantal verzamelde punten. De bevindingen na ruim een jaar? Veel meer mensen zoeken actief op WoningNet én de meeste verzoeken voor situatiepunten worden afgewezen. Het is nog onduidelijk in welke mate jongeren met een tijdelijk contract profiteren van de startpunten.
Op 16 januari 2023 veranderde het zoeken naar een sociale huurwoning in de WoningNet-regio Amsterdam na jaren van voorbereiding. De slaagkans wordt sindsdien niet alleen bepaald door inschrijfduur; het nieuwe systeem werkt met punten. Woningzoekenden kunnen nu hun kansen vergroten door persoonlijke omstandigheden en actief te zoeken. Het beoogde doel is om woningzoekenden met dringende omstandigheden meer kans te geven op een woning.
Zoekpunten
Of dit doel is bereikt, wordt in de eerste inventarisatie na een jaar niet expliciet vastgesteld. Er wordt voorzichtig gemeld dat "woningzoekenden die actief blijven zoeken en mogelijk start- of situatiepunten opbouwen, op basis van de eerste resultaten op de lange termijn betere kansen op een woning lijken te hebben dan in het oude systeem." Wel is zonneklaar dat er veel meer mensen actief zoeken in het WoningNet-aanbod; van 50.000 naar ruim 80.000 per maand. Dat is logisch, want actief zoeken én reageren op aangeboden woningen wordt beloond met zoekpunten. En rustig afwachten - de oude aanpak - vermindert de kansen. En die kansen zijn voor reguliere woningzoekenden sowieso niet groot omdat veel vrijkomende woningen gaan naar stadsvernieuwingsurgenten, kwetsbare groepen en voorrangskandidaten.
Situatie- en startpunten
Woningzoekenden kunnen extra punten krijgen in bepaalde schrijnende situaties, zoals huishoudens met kinderen die inwonen bij een ander gezin, huishoudens na een relatiebreuk met kinderen en jongeren met bijzondere omstandigheden. Enkele weken na de introductie van een nieuw systeem melden zich al vele woningzoekenden voor extra situatiepunten of startpunten. Kennelijk onder het motto: nooit geschoten is altijd mis. Na een jaar blijkt dat de meeste aanvragen worden afgewezen: 70 procent van de aanvragen voor situatiepunten wordt afgewezen.
In het nieuwe systeem kunnen jongeren die momenteel in een tijdelijke jongerenwoning verblijven aan het einde van hun contract extra startpunten krijgen. Dit om hun kansen op een reguliere woning in de sociale huursector te vergroten. Volgens de nieuwsbrief van de Amsterdamse Federatie van Woningcorporaties blijkt een jaar te kort om meetbare effecten vast te stellen. Zelfs de geplande evaluatie na twee jaar wordt als kort beschouwd. Het experiment wordt wel geëvalueerd begin 2025, maar de regeling voor startpunten wordt in ieder geval voortgezet tot ten minste 2028.
Overzicht van eerdere NUL20-artikelen over het nieuwe puntensysteem