Dreigen met ontruiming blijkt een probaat middel tegen overlastgevers. Dat blijkt uit een door Regioplan uitgevoerd onderzoek voor het Wetenschappelijk Onderzoeks- en Documentatiecentrum van het ministerie van Justitie. Het onderzoek baseert zich op tientallen casussen aangeleverd door woningcorporaties en gemeenten.
Het rapport evalueert allerlei 'Gedragsaanwijzingen woonoverlast', waarmee wordt bedoeld 'instrumenten tussen lichtere niet-juridische middelen en de zware middelen van ontbinding en ontruiming in'. Om overlast te bestrijden wordt de overlastgevers een overeenkomst voorgelegd die ze moeten ondertekenen om ontruiming te voorkomen. Bij het niet naleven van de overeenkomst kan de rechter worden ingeschakeld om alsnog naleving af te dwingen. Uit de evaluatie van achttien casussen blijkt dat het in geen enkel geval nodig was justitie in te schakelen. In veertien gevallen is de overlast direct na het ondertekenen van de overeenkomst gestopt. In een enkel geval zelfs al na de aankondiging van die maatregel. Daarmee hebben de betreffende corporaties hun doel bereikt, namelijk het stoppen van de overlast zonder tot ontruiming te hoeven overgaan. Het is vooral de dreiging van ontruiming die tot beter gedrag leidt. De geboden hulpverlening en normbevestiging waren nauwelijks doorslaggevend, aldus het rapport.
Van de 26 corporaties die hebben deelgenomen aan het onderzoek hebben er zestien aangegeven de gedragsaanwijzing ook in de toekomst te gaan gebruiken om overlast te bestrijden; zeven misschien en drie weten het nog niet. Geluidsoverlast – vaak gepaard gaande met intimidatie van klagende omwonenden – blijkt de grootste bron van ergernis. Vervuiling van woning en tuin en overlast van huisdieren komen ook veel voor. In de meeste onderzochte gevallen duurde de overlast meer dan een jaar en soms zelfs al enkele jaren. De overlastgevers kampen vaak met meervoudige problematiek.