Eind mei namen oud-leden van de Augustanakerk afscheid van hun vertrouwde kerkzaal met zijn hoge gebrandschilderde ramen en donkere baksteengevels. Het was voor sommigen een verdrietig moment, vertelt Hanne Wilzing, algemeen secretaris van de Diaconie van de Evangelisch-Lutherse Gemeente in Amsterdam. “Het gebouw heeft in het leven van veel mensen een bijzondere rol gespeeld. Ze zijn er getrouwd, lieten er hun kinderen dopen of hebben er afscheid moeten nemen van vrienden en geliefden. Dan is het moeilijk om te accepteren dat zo’n plek gaat verdwijnen.” Toch zag hij op die bijeenkomst naast alle rouw bij velen ook een zekere aanvaarding van de situatie. Het gebouw blijft immers behouden voor de wijk.
Deze maand beginnen de aannemers met de verbouwing van de kerkzaal en naastgelegen pastorie en kosterij tot een woonhof met zestien sociale huurwoningen voor één- en tweepersoonshuishoudens. Het is de bedoeling dat de ouderen en jongeren die er hun intrek nemen een hechte gemeenschap vormen, naar elkaar omzien en zich inzetten voor de buurt en de kerk. “We hadden het gebouw ook aan een projectontwikkelaar kunnen verkopen en onszelf in de Lutherse kerk aan het Spui kunnen terugtrekken. Maar ons doel is niet het vergaren van zoveel mogelijk kapitaal. Wij willen als kerkgemeente middenin de wijken blijven staan.”

Teruglopend ledental

Het besluit om de zestig jaar oude kerk in hartje Bos en Lommer te sluiten is al in 2014 genomen. Het ledental van de Evangelisch-Lutherse Gemeente loopt terug, waardoor de organisatie moet bezuinigen. Van de zes kerkgebouwen gaan er drie dicht,  waaronder dus de Augustanakerk aan de rand van het Erasmuspark. Bij het zoeken naar een nieuwe bestemming heeft de Diaconie als de ‘sociale poot’ van de kerkgemeente geprobeerd om dicht bij de vorige functies van het complex te blijven. Het was een kerk, er werden maatschappelijke activiteiten georganiseerd en in de kosterij en pastorie werd gewoond. Het was daarbij een voordeel dat de Diaconie al enkele woonhofjes in de stad bezit waar mensen in een zekere luwte met elkaar samenleven. Bij die traditie kon bij de herbestemming van de Augustanakerk worden aangesloten. Bovendien blijft voorin het gebouw de ontmoetingsruimte van de kerk in stand. Waar nu nog het altaar en de kansel staan, komt bovendien een kleine kapel waar bescheiden vieringen zullen worden gehouden. Buurtbewoners kunnen er een moment van rust en stilte vinden. Ook de tuin aan de zijkant van het gebouw blijft bestaan.
Aan de contouren en de uitstraling van het modernistische gebouw zal weinig veranderen. Wel hebben de architecten van bureau PonecdeWinter op enkele plaatsen in de gevel nieuwe ramen en deuren ingetekend. Ook krijgen de bovenwoningen een smal balkon. Wilzing is blij dat ook de kerktoren kan worden behouden en wordt omgebouwd tot een appartement. “Wie daar gaat wonen, moet ook de klokken luiden”, vertelt hij lachend.

Kwartiermakers

De eerste bewoners van de Augustanahof zijn inmiddels geselecteerd. Ze vormen de kwartiermakers van de nieuwe woongemeenschap. Voor de overige appartementen hebben zich ook al voldoende kandidaten gemeld. Eén van de woningen wordt niet permanent verhuurd, maar krijgt een gasthuisfunctie voor mensen die tijdelijk een onderkomen nodig hebben. Het is de bedoeling dat de Augustanahof in gebruik wordt genomen in de eerste helft van 2017, het wereldwijde Lutherjaar.