Image
update: negatieve reactie AFWC - waarschuwing Johan Conijn
Amsterdam doet onderzoek naar de aankoop van corporatiewoningen. Zo heeft wethouder Laurens Ivens van Wonen aan de gemeenteraad laten weten. Onduidelijk is of het plan haalbaar is. Mocht een komend kabinet afzien van de Verhuurdersheffing, dan zal de gemeente de opkoopregeling achterwege laten. Volgens de corporaties ligt een opkoopregeling niet voor de hand.
Een opkoopregeling is naar de mening van wethouder Ivens noodzakelijk om de gereguleerde huurwoningvoorraad op peil te houden. Volgens de Samenwerkingsafspraken bouwen Amsterdamse corporaties jaarlijks 2.500 nieuwe sociale huurwoningen. Vorig jaar begon de bouw van bijna 2.300 woningen, maar om die bouwstroom te financieren mogen corporaties bestaande huurwoningen verkopen. Vorig jaar werden bijna duizend woningen verkocht. SP-wethouder Ivens vindt dat aantal te hoog, ook omdat zoveel mensen lang moeten wachten op een sociale huurwoning. Bovendien ondervindt Amsterdam grote problemen bij de huisvesting van bijzondere groepen, zoals statushouders.
“Corporaties zijn in het leven geroepen om de sociale huursector te verzorgen. Als dat niet lukt, dan zullen we bereid moeten zijn moeilijke stappen te zetten”, aldus de wethouder. Een eenvoudige maatregel is het niet. Hoeveel woningen de gemeente mogelijk gaat kopen, weet de wethouder nog niet. Mocht de gemeente zelf alle te verkopen corporatiewoningen willen opkopen, dan vraagt dat een investering van meer dan driehonderd miljoen per jaar. En groeit de schuldenlast van de gemeente aanzienlijk. Ook vreest Ivens voor lastige discussies over ongeoorloofde staatssteun en rolverwarring tussen gemeente en corporaties. Hij wil dat corporaties verantwoordelijk blijven voor verhuur en onderhoud van de gemeentewoningen. Een deel van de woningen kan in het middensegment worden verhuurd.
Ivens kijkt nadrukkelijk naar het kabinet. Mocht een volgend kabinet de Verhuurdersheffing afschaffen, veruit de makkelijkste manier om de investeringsruimte van corporaties flink te vergroten, dan gaat dit voorstel weer van tafel.
Kritiek
Volgens de Amsterdamse Federatie van Woningcorporaties (AFWC) klinkt het opkopen van corporatiewoningen sympathiek, maar ligt het niet erg voor de hand. De huidige afspraken werken naar de mening van de federatie goed, ook om de woningportefeuille te diversifiëren en wijken gemengder te maken. Ivens krijgt het advies meer werk te maken van het schrappen van extra eisen en regels. Dan kunnen de Amsterdamse corporaties sneller en eenvoudiger woningen bouwen.
Johan Conijn, emeritus-hoogleraar Woningmarkt, raadt het de gemeente dringend af een dergelijke weg te bewandelen. Het opkopen van woningen leidt volgens hem gegarandeerd tot grote verliezen. Bovendien roept hij het verleden in herinnering. De woningen van het toenmalige Gemeentelijk Woningbedrijf kenmerkten zich door verwaarlozing en achterstallig onderhoud. "Het afschaffen van de Verhuurdersheffing is een veel betere maatregel om de sociale voorraad uit te breiden", aldus Conijn.
Sinds de start van het eerste convenant verkoop zijn er in Amsterdam ruim 31.000 sociale huurwoningen van corporaties verkocht. De meeste woningen zijn verkocht in stadsdeel Noord. Het precieze verkooptotaal over 2020 is nog niet bekend.