Terwijl de woningnood groot is en de bouwambities torenhoog, dreigt de bouw van nieuwe huizen eerder af te nemen. In het derde kwartaal zijn bouwvergunningen afgegeven voor 14.600 woningen, het laagste aantal in drie jaar tijd. Dat blijkt uit cijfers van het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS). Een ander veeg teken is dat de Branchevereniging van Nederlandse Architectenbureaus (BNA) meldt dat architecten kampen met een dalende werkvoorraad. Architectenbureaus verwachten een daling van het aantal nieuwbouwprojecten en zien opdrachten van particulieren afnemen.
Deze ontwikkelingen staan haaks op de plannen van minister Hugo de Jonge om de woningproductie te versnellen. Hij heeft als doelstelling geformuleerd om 900.000 huizen toe te voegen tot 2030. Het aantal bouwvergunningen is een indicator voor hoeveel huizen er in de toekomst gebouwd zullen worden. Volgens het CBS zit er gemiddeld ongeveer twee jaar tussen vergunningverlening en oplevering van een huis. Het aantal vergunde nieuwbouwwoningen was elk kwartaal in 2022 lager dan in 2021. Tot nu toe is in 2022 een bouwvergunning afgegeven voor 48.100 woningen, ruim 12 procent minder dan in dezelfde periode in 2021. Woningtransformaties, zoals het omzetten van kantoren in woningen, zitten niet in de deze cijfers. Per gemeente zijn nog geen gegevens bekend voor het derde kwartaal.
Naast het aantal bouwvergunningen bleek bij de vorige crisis ook de werkvoorraad in de architectenbranche een goede indicator van ontwikkelingen in de bouwbranche. Het werk van de architect zit namelijk in de voorhoede van de hele bouwketen. BNA stelt dat door prijsstijgingen en leveringsonzekerheid de woningbouw én de verduurzaming vertraging oploopt. Bureaus zien zich zelf door loonstijgingen en de hoge inflatie ook genoodzaakt hun tarieven flink te verhogen. Deze marktgegevens komen uit de BNA Conjunctuurmeting najaar, die nog voor de stikstofuitspraak bouwvrijstelling van de Raad van State is uitgevraagd.