Woningbouwcorporaties hebben de financiële ruimte om veel meer woningen te bouwen dan ze nu doen. Dat komt mede omdat de raden van commissarissen te terughoudend zijn geworden na eerdere schandalen in de sector. Dat stelt directeur Kees van Nieuwamerongen van de Autoriteit Woningcorporaties (Aw) in een interview in het FD.
In 2019 realiseerden corporaties slechts 78 procent van woningen die ze volgens hun eigen begrotingen zouden bouwen. En bij de onderling afgesproken ambities staken de prestaties helemaal schamel af: 14.000 gerealiseerde woningen tegenover een ambitie van 34.000 nieuwe huizen per jaar.
Voor die achterblijvende bouwproductie zijn de gebruikelijke redenen voor vertraging op te voeren, maar volgens Van Nieuwamerongen speelt er nog wat anders. De bestuurders zijn risicomijdend geworden. De parlementaire enquête en het flankerende woningmarktbeleid van toenmalig minister Blok hebben er zodanig ingehakt dat raden van commissarissen nog steeds in een kramp schieten als het gaat over grote investeringen: "Ze leggen zichzelf nu soms nog strengere regels op dan wij als toezichthouder doen". Hoogleraar Woningmarkt Peter Boelhouwer vindt de analyse van de toezichthouder overigens merkwaardig. "Komt deze bestuurder nooit buiten?", reageert hij via Twitter.
Van Nieuwamerongen wijst er ook op dat de corporaties de afgelopen jaren enorm hebben gesneden in hun ontwikkelafdelingen: "Maar als je met zo'n gemankeerd apparaat ineens van 14.000 naar 34.000 woningen moet, dan heb je wel een probleem." Alleen de verhuurderheffing afschaffen is dan ook niet meteen de oplossing: "Je moet dan ook iets aan de randvoorwaarden doen, anders blijft er geld liggen", aldus de toezichthouder.
Van Nieuwamerongen ziet wel financiële problemen op wat langere termijn opdoemen vanwege het stijgende aantal voorwaarden waar sociale huurwoningen aan moeten voldoen. Eisen over huurmatiging, verduurzaming en nieuwbouw brengen corporaties volgens op termijn financieel in de knel. Hij heeft ook zo zijn twijfels of corporaties weer een grote rol moeten gaan spelen bij het verbeteren van de leefbaarheid: "Moet je dat niet overlaten aan gemeenten?"