Eerste Jaarboek Nieuw West

Op 11 januari 2008 werd eindelijk de Parkstaddeal ondertekend. Dat betekent dat de corporaties die in de Westelijke Tuinsteden actief zijn - De Alliantie, Far West, Ymere, Eigen Haard en Stadgenoot - in ruil voor ‘speelruimte’ meer financiële risico’s op zich nemen. In de aanloop daartoe werd het Bureau Parkstad al ontbonden. Het monitoren van ontwikkelingen rond de fysieke aanpak van het gebied wordt nu door de corporaties zelf verricht. Het Jaarboek Nieuw West 2008, dat de Amsterdamse Federatie van Woningcorporaties onlangs het licht deed zien, is daar een eerste proeve van. Naast feiten en cijfers, bevat het boek foto’s van frisse nieuwbouwprojecten die bijna ruiken naar zojuist gelegde stoeptegels en nat cement. Omdat de fysieke, sociale en economische ontwikkelingen hand in hand gaan, vinden we in dit jaarboek behalve een overzicht van sloop- en nieuwbouwprojecten ook informatie over bewoners. Cijfers over herhuisvesting, koopkrachtontwikkeling en leefbaarheid horen erbij.

Het auteurschap van de stedenbouw

Als bij grootschalige projecten als het KNSM-eiland, Borneo-Sporenburg, IJburg of Overhoeks sprake is gemeenschappelijke stedenbouwkundige eigenschappen, dan is wellicht ook sprake van auteurschap of een topografische visie. De Amsterdamse stedenbouwkundige Ton Schaap treedt met het boek ‘Amsterdam’ (een uitgave van Forum) uit de schaduw van de gemeentelijke dienst (dRO) waar hij werkzaam is. Met mooie foto’s en overzichtelijke tekeningen - en natuurlijk zijn eigen teksten - maakt hij duidelijk hoe een hedendaagse gemeentelijke stedenbouwkundige een belangrijke rol kan blijven spelen in tijden waarin ‘de markt’ steeds prominenter aanwezig is.
Behalve goed ontwerpen kan Schaap gelukkig ook schrijven. Hij maakt op een persoonlijke manier duidelijk welke inspiratiebronnen hij heeft en welke afwegingen een stedenbouwkundige heeft te maken. Hij weet je met gepaste verwijzingen en uitweidingen steeds te behoeden voor het droge technische jargon dat zijn sector maar al te vaak kenmerkt.

De voorgeschiedenis van Stadgenoot

De fusie tussen AWV en Het Oosten was genoeg reden de bijna honderdjarige geschiedenis van beide woningbouwverenigingen te boek te stellen. Wat heet: twee boeken zelfs, één per corporatie. Uitgeverij Bas Lubberhuizen maakte er een mooie box van, met daarbij nog een kaart van het gemeenschappelijk bezit.
De corporatiegeschiedenissen blijken nauw verweven met die van de stad: van de idealen van het socialisme, de verschrikkingen van de oorlog, de latere wederopbouw, bewonersinspraak, de kraakbeweging tot aan de stedelijke vernieuwing. Het zijn ontwikkelingen die het karakter van  corporaties zijn gaan uitmaken.
Wie de box, een gelegenheidsgeschenk voor relaties, niet heeft ontvangen: de boeken – met schitterend fotomateriaal, hoofdzakelijk in zwart/wit - zijn los in de winkel te koop. De auteurs Jos van der Lans (AWV) en Willem van Toorn (Het Oosten) weten vaak aandoenlijke orale geschiedenis te verweven met de wat zakelijker feiten die onze Amsterdamse historie uitmaken.
‘Het rode geluk, een geschiedenis van de Algemene Woningbouwvereniging’, Jos van der Lans, Uitgeverij Bas Lubberhuizen, Amsterdam. Paperback, 301 pagina’s, ISBN 978 90 5937 198 9, € 24,50

Tijdschriften

In de vakbladen veel aandacht voor de Olympische Spelen. In Agora (2) wordt dieper ingegaan op het belang en het effect van het sportspektakel op de organiserende steden. Natuurlijk wordt daarbij de metamorfose van Beijing belicht, maar ook Vancouver (winterspelen 2010) en Londen (zomerspelen 2012) komen aan bod. De kritische toon overheerst: wat hebben de bewoners aan het megalomane evenement? Veel, antwoordt City Journal (juli/aug), het vakblad van onderzoeksinstituut Nicis. Belangrijke sportwedstrijden zetten een stad op de kaart en dat is goed voor de economie. Het blad dat grotendeels is gewijd aan ‘citymarketing’, gaat na wat de organisatie van de Olympische Spelen in 2028 Nederland zou opleveren. In lijn met de rest van de verhalen in het blad valt de balans overwegend positief uit.
Gaat het ergens ook nog over woningbouw? Jawel. In Aedes Magazine (15/16) mag de directeur van De Nederlandsche Bank, Henk Brouwer, nog eens pleiten voor het afschaffen van hypotheekrenteaftrek en huurtoeslag. Ook wordt er gediscussieerd over het nut van de huismeester en vertellen vier topvrouwen in de corporatiewereld hoe belangrijk het is om vrouwelijke bestuurders en commissarissen te stimuleren. Building Business (juni/juli) voelt Aedes-voorzitter Willem van Leeuwen aan de tand over de toekomst van de corporatiesector. Jan Sinke van De Veste mag nog eens uitleggen waarom hij uit het bestel wil stappen. En Jim Schuyt van De Alliantie legt uit waarom fusies van woningcorporaties een logisch gevolg zijn van de grotere risico’s die ze lopen door het huidige kabinetsbeleid. Een rondetafelgesprek over de vraag wie nu eigenlijk de baas is in de corporatiesector – de directeur-bestuurder, de voorzitter van de Raad van Commissarissen of de minister – sluit het thema af.