Image
De woningproductie in Amsterdam dreigt te stagneren, afgaande op het geringe aantal bouwvergunningen in het vierde kwartaal van 2019: slechts 77. Dat is het laagste aantal sinds het eerste kwartaal van 2013. Dat kan een incidentele dip zijn, want de verlening van bouwvergunningen per kwartaal volgt een grillig verloop. Zo waren de overige drie kwartalen van 2019 waren namelijk beter dan die in 2018. Dat voorkwam evenwel niet dat op jaarbasis het aantal vergunningen met 36 procent terugliep naar 1.281. Landelijk liep het aantal verleende vergunningen vorig jaar met 19 procent terug, van 70.000 naar 57.000.
(Bron CBS/bewerking NUL20 4-kwartalen voortschrijdend, elk kwartaal geeft aantal voorafgaande jaar)
In het vierde kwartaal werden in Amsterdam slechts zestien bouwvergunningen voor koopwoningen verleend en 61 voor huurwoningen. Die 61 zijn alle vergund aan woningcorporaties. Aan marktpartijen werd geen enkele bouwvergunning verleend. Is er verband met de afhoudende opstelling van institutionele beleggers vorig jaar? Die lieten toen herhaaldelijk weten niet meer in te schrijven op projecten in Amsterdam omdat die "niet meer rond te rekenen waren" vanwege een combinatie van stijgende bouwkosten en knellende gemeentelijke voorwaarden.
Dat merken ontwikkelaars in de praktijk. Tussen een tender winnen en de bouwvergunning zit vaak nog een paar jaar. Het stokt kennelijk in die fase van de projectontwikkeling, waar ontwikkelaars worstelen met capaciteitsproblemen, stijgende bouwkosten en aangescherpte eisen (zoals die rond stikstof).
Wethouder Laurens Ivens wijst daar ook op. Hij ziet dat ontwikkelaars en aannemers lang met elkaar moeten onderhandelen, en soms moeten heronderhandelen. "Dat is niet bevorderlijk voor het tempo van de bouw. De bouw zal niet inzakken, wel soms wat vertragen. De gemeente is afhankelijk van markpartijen en –invloeden. De bouwkosten stijgen al enkele jaren, mede omdat in de crisis veel aannemers failliet zijn gegaan, en er nu te weinig aannemers zijn. Bij corporatiewoningen is dit een groter probleem. Zij kunnen dit nergens compenseren."
In de bouw van koopwoningen zit al langer een neergaande lijn. In de vergunningsfeer kan dat te maken met de gemeentelijke ambities om meer sociale en middeldure huurwoningen te realiseren. Maar ontwikkelaars kiezen er al langer voor om in het dure segment meer huurwoningen te realiseren dan koopwoningen. Ook nam het aanbod particuliere zelfbouwkavels af.
Een kanttekening is dat Amsterdam - anders dan veel andere gemeenten - aan CBS niet de vergunningverlening van het aantal woningen doorgeeft, maar van het aantal projecten. Per project kan daar een wisselend aantal woningen onder vallen. De piek in het aantal verleende vergunningen ligt eind 2015. Overigens heeft Amsterdam begin dit jaar met de institutionele beleggers een akkoord gesloten over de bouw van duizenden middeldure huurwoningen.
Bron
CBS