Minister Dekker wil per 1 juli 2006 een kwart van alle huurwoningen ‘liberaliseren’, oftewel naar de vrije sector brengen. In haar uitgelekte voorstel van 9 september stelt zij voor daartoe in de regio Amsterdam alle huurwoningen met een WOZ-waarde boven de 130 duizend euro uit de gereguleerde markt te halen. Volgens de Dienst Wonen gaat het dan niet om 25 procent (zeventigduizend woningen) maar om 29 procent (negentigduizend woningen). Die woningen liggen vooral in gewilde stadsdelen Centrum (56%), Oud-Zuid (51%) en Zuideramstel (61%), terwijl in de stedelijke vernieuwingsgebieden niet veel valt te liberaliseren omdat de woningen daar minder waard zijn. Dat geldt met name voor Bos en Lommer (3%), Noord (7%) en Slotervaart (8%) (zie kaart 1).

Kaart 1

Om deze reden waarschuwt de gemeente Amsterdam het ministerie dat deze liberalisatie tot een toenemende segregatie leidt tussen rijk en arm. De huren, zeker van particuliere woningen, zullen in aantrekkelijke buurten op termijn fors omhoog gaan. Amsterdam gaat meer op Parijs lijken, met een rijke binnenstad en arme randen. Afspraken met corporaties kunnen dit effect dempen, maar niet wegnemen. Een flink percentage van de huurwoningen in deze gewilde wijken is in handen van particulieren.
Zonder aanpassing is geen steun te verwachten van de vier grote steden, verenigd in de G4. Wethouder Stadig bepleit een verhoging van de liberalisatiegrens en meer maatwerk binnen de regiogrenzen. Liever nog ziet de gemeente de WOZ-systematiek vervangen door een liberalisatiegrens gebaseerd op een (gemoderniseerd) puntenstelsel.

Kaart 2

Let op: de grenswaarden van de kleuren zijn niet in beide kaarten gelijk. Bij de bovenste kaart toont het rode gebied bijvoorbeeld een percentage vrijsector-woningen van meer dan 50 procent; in het onderste van meer dan 20 procent.

Kaart 2 is gebaseerd op een rekenmodel van de Dienst Wonen waarbij de liberatiegrens is gelegd op 131 punten. Het puntenstelsel is daarbij aangepast aan de voorstellen van de minister, dat wil zeggen dat de punten voor de woonomgeving volledig zijn gebaseerd op de WOZ-waarde. Het stadsdeel met de hoogste WOZ-waarde krijgt het maximum van 25 punten. Dat levert 15 procent oftewel veertigduizend geliberaliseerde woningen op met een concentratie in Zuidoost, Zuideramstel en Slotervaart. Er zitten relatief veel grote woningen bij, nu al een schaars goed in de sociale sector. Bij een liberalisatiegrens van 121 punten zou het totaal aantal geliberaliseerde woningen op 68 duizend komen.

De grote steden en de huurdersorganisaties voeren tot op het laatste moment actie voor aanpassing van de plannen van de minister. Naar verwachting verschijnt het definitieve voorstel in de eerste helft van het november, na het ter perse gaan van dit nummer.