Handhavers maken 1.350 woningen vrij voor nieuwe bewoners

In Amsterdam konden vorig jaar 1.350 huishoudens een woning betrekken die beschikbaar was gekomen nadat handhavers van gemeente of corporaties een einde maakten aan illegaal gebruik of leegstand. Dat ging om 764 woningen in de particuliere sector en 586 corporatiewoningen.
In de corporatiesector is onderhuur de meest voorkomende vorm van oneigenlijk gebruik (357 woningen). Daarnaast vorderden de corporaties onder andere woningen terug vanwege hennepkwekerijen (41x), kraken (11x), seksuele dienstverlening (10x), vakantieverhuur (4x) en drugsgerelateerde zaken (20x).

Leegstand

Sinds 2016 voert Amsterdam naar eigen zeggen actiever beleid tegen woningleegstand. Het nieuwe college scherpte de bestaande Leegstandverordening aan waardoor sinds december onder andere een meldplicht na drie maanden leegstand geldt. Het is nog te vroeg om te zeggen wat het effect van het nieuwe beleid is.

Leegstand is vooral een misstand in de particuliere huursector, maar het komt vreemd genoeg ook in de corporatiesector voor. De gemeentelijke rapportage meldt dat corporaties in 76 gevallen een einde maakten aan een leegstandssituatie. De gemeente beëindigde zelf in 601 gevallen de leegstand van woningen. Dit is een flinke toename vergeleken met 2021 (490) en 2020 (493).

Maar is de leegstandshandhaving met deze aantallen succesvol of wordt slechts de top van de ijsberg geraakt? Over de omvang van de leegstand bestaat verwarring. Het Parool meldde recent dat er op 1 januari 2022 maar liefst 10.000 woningen meer dan twee jaar leeg stonden. Maar CBS-cijfers wijzen op veel lagere aantallen. Volgens CBS stonden er eind 2022 in Amsterdam 7.720 woningen meer dan één jaar administratief leeg, maar na een check op energieverbruik slechts 3.800. Oftewel: in de overige woningen woonden gelet op het energiegebruik wel mensen, maar stonden die er niet ingeschreven. Het Parool verwarde waarschijnlijk 'verblijfsobjecten' met woningen, dus ook kantoren, maatschappelijke vastgoed enz. Dat zijn er wel een kleine 10.000.

Administratieve leegstand kan vele oorzaken hebben: legaal in gebruik als tweede woning, (in afwachting van) renovatie of verkoop, een administratieve omissie (vergeten in te schrijven), dan wel in gebruik voor andere - al dan niet legale - doeleinden.  

Er werden vorig jaar 251 sancties voor woonfraude, leegstand en achterstallig onderhoud (boetes, lasten onder dwangsom, intrekking shortstay) opgelegd. Dat is meer dan in 2021 (206) en minder dan 2020 (471). Er is in 2022 voor ruim 2 miljoen euro gefactureerd aan opgelegde boetes en dwangsommen. Gemakkelijk komt dat geld overigens niet binnen. Eind 2022 stond er nog 7,5 miljoen euro aan eerder opgelegde boetes en dwangsommen open.