Image
Het aantal geaccepteerde erfpachtaanbiedingen in het kader van de Amsterdamse overstapregeling is het laatste kwartaal flink gestegen. Ondertussen is er nog een hele lange weg te gaan. Half mei zijn er 6.200 aanbiedingen verzonden, ruim 3.300 geaccepteerd en ruim 2.500 opdrachten aan notarissen verstrekt om de overstapakte op te maken. Maar nog altijd hebben slechts 20.000 Amsterdamse eigenaren een aanvraag voor overstap gedaan. Wel oriënteren steeds meer Amsterdammers zich op de overstap: sinds de vorige kwartaalrapportage hebben bijna 27.500 erfpachters het Overstapportaal bezocht en zijn er 3.791 persoonlijke informatiepakketten gedownload waarmee deze erfpachters een indicatie kregen in de kosten van de eventuele overstap.
Op 28 juni 2017 heeft Amsterdam de Overstapregeling van voortdurende naar eeuwigdurende erfpacht vastgesteld. Vanaf 1 oktober 2017 kunnen erfpachters hun interesse voor een overstap kenbaar maken. Er geldt een kortingsregeling tot eind dit jaar, waarbij naast een kortingspercentage van 35 procent ook de WOZ-waarde van 2014 of 2015 als uitgangspunt wordt genomen. Eigenaren in wijken die daarna veel populairder zijn geworden hebben daarom het meest te winnen van een overstap.
Het nieuwe erfpachtstelsel raakt 110.000 erfpachters met in totaal zo'n 250.000 erfpachtrechten. De rode gebieden op de kaart zijn in erfpacht uitgegeven. Dat zijn vooral woningen die na 1910 zijn gebouwd. De erfpachter kan kiezen voor de overstap naar eeuwigdurende erfpacht door middel van afkoop of door te kiezen voor een jaarlijks te betalen geïndexeerd canonbedrag. Naast de 20.000 particuliere huiseigenaren hebben ook een aantal grote beleggers (met vele duizenden woningen) hun interesse gemeld bij de gemeente.
Het opstellen van erfpachtaanbiedingen is heel traag op gang gekomen. Dit kwam mede omdat de meeste aanvragen niet geautomatiseerd konden worden afgewikkeld. Cruciale informatie over de panden ontbrak in de gemeentelijke systemen. De gemeente meldt dat het Team Data sinds september 2018 van 26.000 dossiers gegevens heeft aangevuld. Deze gegevens zijn de eerste stap in de voorbereiding voor het klaarzetten van de overstapaanbiedingen. Daarnaast zijn er circa 1.000 dossiers die een diepgaand data-onderzoek nodig hadden bijna afgerond.
Ondertussen blijft er fundamentele kritiek op de wijze waarop de gemeente de erpachtgrondwaarde berekent (via de WOZ-BSQ-methode). Volgens critici rekent de gemeente een veel te groot aandeel van de waarde van een woning toe aan de grond. Er zijn advocatenkantoren die op basis daarvan namens eigenaren schadeclaims willen indienen.