Over stadswarmte is De Key nooit onverdeeld enthousiast geweest. In 2017 ondertekende de woningcorporatie de City Deal niet, omdat stadswarmte daarin volgens hen een te grote rol speelde. In die City Deal staan de afspraken van de gemeente Amsterdam met corporaties en andere ‘stakeholders’ over het aardgasvrij maken van de stad. Dat moet beter kunnen, duurzamer vooral, dacht directievoorzitter Leon Bobbe en legde contact met energie-infraspecialist Firan en Waternet.

Inmiddels wordt er serieus gekeken naar een bronnet op basis van riothermie voor enkele flats langs de H. Cleyndertweg in Buikslotermeer. De komende jaren zal het project worden uitgewerkt en zullen de bewoners worden betrokken. In het proefgebied liggen complexen van De Key maar ook panden van drie VvE’s. 

Een bronnet is een lagetemperatuurnet waar zowel warmte als koude aan onttrokken kan worden. In het geval van riothermie wordt de overtollige warmte uit het riool opgeslagen in een warmte-koude-opslag (WKO) onder de grond. In de winter wordt de warmte uit de WKO met de warmtepomp op de gewenste temperatuur gebracht.

De berekende ‘total cost of ownership’ pakt gunstig uit: “Volgens onze berekeningen is het goedkoper voor de eindgebruiker dan stadswarmte”, vertelt Wim van der Graaf, programmamanager Energietransitie bij De Key. De berekeningen worden verder uitgewerkt en in samenwerking met de gemeente voor een second opinion voorgelegd. 

Aanvankelijk zullen de bewoners niet veel merken van de veranderingen, omdat er pas later geïsoleerd gaat worden, vertelt Van der Graaf. “Het gaat hier om gestapelde bouw uit de jaren 60-70. Dat gaat over miljoenen; woningverbetering en isolatie kost gemiddeld 50.000 euro per sociale huurwoning. Dat moeten we dus gefaseerd aanpakken. Bij dit project beginnen we met het plaatsen van een collectieve hogetemperatuurwarmtepomp in de ketelhuizen.”

Gas blijft aanwezig als achtervang voor de koudste dagen. Naar verwachting wordt het gasgebruik met circa 80 procent teruggebracht, wat leidt tot flinke CO2-reducties. “Als alles is geïsoleerd, kan het gas helemaal afgesloten worden.”

De betrokken partijen lopen wel tegen juridische uitdagingen aan vanwege de Warmtewet. Van der Graaf: “Om het operationeel te maken, zouden we een externe partij eigenaar moeten maken van het bronnet. Maar we willen er geen commerciële partij bij betrekken, want de kans is groot dat dan de kosten voor de eindgebruikers omhoog gaan.” 

Waternet mag formeel geen warmte leveren. Firan legt leidingen en transporteert warmte, maar mag ook geen warmte leveren. De Key mag wel warmte leveren, maar wil zelf niet investeren in een warmtenet. Dat is geen corporatietaak.

“Betaalbaarheid is onze drijfveer. Het is echt een intrinsieke wens om goede alternatieven te bedenken en onze bewoners niet zomaar over te leveren aan stadswarmte. Tegelijk zijn we een woningcorporatie en geen warmteleverancier. Dus hoeveel tijd en geld besteed je aan de ontwikkeling van zo’n bronnet? Het dilemma is steeds: kun je dit verantwoorden? Je kunt er geen miljoenen in steken en dan minder woningen gaan bouwen.”

Dit voorjaar is met het ministerie van Economische Zaken gesproken over oplossingen. “We hebben te maken met (semi-)publieke partijen die graag willen, maar door de Warmtewet met handen en voeten gebonden zijn aan allerlei beperkingen. Dat moet linksom of rechtsom opgelost worden.”

Ondertussen worden de plannen verder uitgewerkt. “De technische planning is dat we in 2022 tot de aanleg kunnen overgaan, mits bewoners akkoord zijn. Maar het zou goed kunnen dat voor bewoners en VvE’s een ander moment handiger is. Bijvoorbeeld als een gasketel van een complex pas over vijf jaar is afgeschreven.”