Steeds meer dertigplussers verhuizen vanuit de Metropoolregio Amsterdam naar omliggende gemeenten. Ook naar het noordelijk deel van Noord-Holland. Zo komt in Castricum al bijna een op de drie verhuizers van buitenaf. Voormalige groeikernen als Hoorn en Alkmaar hebben weer forse bouwplannen.
Heiloo is een populaire gemeente voor iedereen die een ruime koopwoning in het groen zoekt. Van de 36 huizen in nieuwbouwproject Parklinde die een halfjaar geleden in de verkoop gingen, is op drie na alles verkocht. Wat nog beschikbaar is, zijn de 'parels' van het nieuwbouwwijkje: vrijstaande huizen met minimaal 160 vierkante meter woonruimte en een grote tuin. De koper moet daar wel minimaal 1,2 miljoen euro voor neertellen. Bas Kuyper van Kuyper & Blom Makelaars vertelt dat voor het nieuwbouwproject veel interesse is uit Amsterdam en verder. “Ga maar na. Je zit hier op fietsafstand van het strand en met de trein ben je in 25 minuten op Amsterdam Centraal. Sinds corona zijn mensen nog meer op zoek naar rust en ruimte. Een dorp als Heiloo profiteert daarvan. Vroeger kwam een kwart van de kopers van buiten de regio. Maar inmiddels ligt dat al op zo’n 40 procent.”
Heiloo is niet de enige Noord-Hollandse gemeente waar steeds meer stedelingen van buiten de regio zich vestigen. Adviesbureau RIGO analyseerde onlangs de verhuisstromen uit de Randstad. Hoewel dat onderzoek zich toespitste op Gelderland en Overijssel, bleek uit de data dat ook in alle plaatsen in Noord-Holland Noord het aandeel vestigers was toegenomen. Castricum spant daarbij de kroon. Bijna één op de drie huishoudens die zich daar in de periode 2019-2021 vestigde, woonde ervoor in de Randstad. Dat aandeel lag in de periode 2013-2015 nog op 24 procent. In Heiloo steeg volgens hetzelfde onderzoek het aandeel Randstedelijke vestigers in dezelfde periode van 17 naar 24 procent.
Weinig nieuwe eengezinswoningen
Volgens RIGO-onderzoeker André Buys kunnen we er vanuit gaan dat de meeste van deze Randstedelingen uit de regio Amsterdam komen. Hun profiel zal ook veel niet afwijken van degenen die naar Gelderland en Overijssel verhuisden. “Het zijn enerzijds jonge gezinnen die op zoek zijn naar een betaalbare en ruime eengezinswoning, maar ook oudere stellen met of zonder kinderen verlaten steeds vaker de Randstad. Door de opkomst van het thuiswerken is het ook minder belangrijk geworden om dichtbij je werk te wonen. Voor 23-minners en vestigers uit het buitenland werkt de Randstad nog wel als een magneet.”
Buys: “In de MRA worden relatief weinig eengezinswoningen gebouwd. De focus ligt op compacte verstedelijking en de bouw van betaalbare en dus kleine appartementen. Nieuwbouwproject Weespersluis in Amsterdam is een van de weinige uitzonderingen daarop en daar loopt het dus meteen storm.”
Hij verwacht dat de trek naar buiten zal doorzetten en dat de regio Amsterdam steeds meer huishoudens zal verliezen die ruimer en betaalbaar willen wonen. “Het gaat niet om grote aantallen maar je moet je als regio wel afvragen hoe je om wilt gaan gaat met deze nieuwe suburbanisatiegolf.”
Groeikernen groeien weer
Dat vragen we aan wethouders van twee voormalige groeikernen.
Wethouder Marjon van der Ven uit Hoorn verwelkomt de vestigers. "Als voormalige groeikern hebben we te maken met vergrijzing. Ook trekken veel jongeren weg om in Amsterdam of Utrecht te studeren. Ik ben daarom blij met nieuwkomers uit Amsterdam en omgeving. Daar zitten ook veel terugkeerders onder die de stad verlieten om te gaan studeren en nu op zoek zijn naar een ruimer huis. Misschien willen ze bij ons wel in de zorg komen werken. Daar kunnen we nog veel nieuwe mensen gebruiken."
Dat steeds meer huishoudens uit de regio Amsterdam naar Hoorn trekken, verbaast haar niet. Die trend was al eerder uit eigen onderzoek gebleken. Van makelaars hoort ze dat Hoorn vooral populair is bij gezinnen van dertigers. “Wij hebben veel eengezinswoningen met een tuin en een extra kamer waar je thuis kunt werken. Bovendien zijn de prijzen hier een stuk lager dan in Zaanstad of Amsterdam.” Door een stevige bouwstroom op gang te brengen verwacht ze de concurrentie tussen vestigers en eigen inwoners te kunnen verminderen.
Focus op starters en senioren
Hoorn wil zich in de nieuwbouw de komende jaren vooral op starters en senioren richten. Voor deze groepen worden voornamelijk appartementen op inbreidingslocaties gebouwd. De gemeente hoopt daarmee de doorstroming van ouderen te stimuleren zodat eengezinswoningen vrijkomen voor jonge gezinnen.
Een belangrijk project is Poort van Hoorn rond het station met 1.045 woningen. De gemeente kreeg van het Rijk 7,5 miljoen euro in het kader van de Woningbouwimpuls om deze gebiedsontwikkeling versneld van de grond te tillen. Daar kwam onlangs nog eens 40 miljoen euro bij om de bereikbaarheid van het stadshart te verbeteren. Op deze locatie komen ook studentenwoningen om jongeren uit omliggende dorpen te verleiden in Hoorn te gaan wonen. Met de trein zijn ze in een half uurtje op hun hogeschool of universiteit in Amsterdam.
Aan de randen van de stad gaat de gemeente wel nieuwe eengezinswoningen toevoegen. In totaal wil Hoorn tot 2030 zeker 6.000 nieuwe woningen erbij krijgen. Daarmee neemt de stad een flink deel van de geplande 16.000 nieuwe woningen in West-Friesland voor zijn rekening. “Ook voor de jaren erna hebben we grote plannen. Door te blijven bouwen voor zoveel mogelijk groepen voorkom je dat eigen inwoners in hun zoektocht naar een woning concurreren met de vestigers van buitenaf.”
Alkmaars Kanaal
Ook Alkmaar ziet in een ambitieuze nieuwbouwproductie een goede manier om de concurrentie op de lokale woningmarkt te temperen en zowel instromers als eigen bewoners aan een huis te helpen. De stad bouwt de komende jaren daarom meer woningen dan voor de eigen behoefte noodzakelijk is. In totaal staan er tot 2030 zo’n tien- tot vijftienduizend nieuwe woningen op stapel waarvan een groot deel binnenstedelijk zal worden gebouwd.
Veel nieuwbouw wordt bij het Noordhollandsch Kanaal geconcentreerd. In de vijf deelgebieden van het project Alkmaars Kanaal moeten de komende vijftien jaar in totaal zo’n 15.000 nieuwe woningen komen.
Hoewel Alkmaar al van oudsher gezinnen uit Amsterdam en omgeving trekt, is hun aandeel volgens wethouder Gijsbert van Iterson Scholten de afgelopen jaren constant gebleven. “We zien uit eigen cijfers wel dat er minder mensen uit Alkmaar naar de MRA zijn vertrokken, maar van een groei van het aandeel vestigers uit Amsterdam en omgeving lijkt amper sprake. Er zijn in de crisisjaren bij ons ook niet zoveel woningen bijgebouwd waar die groep heen had kunnen gaan.”
Meer appartementen
Alkmaar wil nog sterker dan Hoorn inzetten op de bouw van appartementen. “Zo kunnen we senioren laten doorstromen uit hun eengezinswoningen en jongeren proberen vast te houden. Zeker met het oog op de krappe arbeidsmarkt is het belangrijk dat wij onze starters niet uit het oog verliezen.” Deze keuze betekent niet dat er in Alkmaar geen gezinswoningen meer bij komen. Maar die zullen vooral gestapeld in zogenaamde stadswoningen worden gebouwd. Huizenzoekers uit de MRA die liever naar een ruime eengezinswoning met een tuin verhuizen, kunnen volgens Van Iterson Scholten beter bij buurgemeenten gaan kijken.
