Multifunctioneel gebouw De Keyzer in de Czaar Peterstraat is klaar. Het complex is ontwikkeld door De Key in samenwerking met zorgaanbieder Amsta. Het biedt ruimte aan onder meer een uitgebreid zorgdienstencentrum en groepswoningen voor ouderen met dementie. Na opening van De Keyzer mag de Czaar Peterbuurt zich een volwaardige woonservicebuurt noemen. Zeven jaar eerder werd in dezelfde straat het Czaar Peterpunt van De Key en Amsta geopend, een kleinschalige woonvoorziening voor psychogeriatrische verpleeghuiszorg.
| Multifunctioneel gebouw De Keyzer omvat 68 vrije sector huurappartementen waarbij in de eerste inschrijfronde 55-plussers voorrang hebben. Zorgcentrum Amsta beheert in het midden van het complex zes groepswoningen voor 36 ouderen met dementie en acht woningen voor ouderen met een lichamelijke beperking. Verder omvat het complex bedrijfsruimten voor winkels, kantoren en ateliers. In de plint van De Keyzer is een zorgdienstencentrum waar alle vormen van zorgverlening gebundeld zijn. Naast huisartsen en een apotheek zijn er onder meer praktijken voor fysiotherapie, logopedie en psychologie. Ook is er een ruimte voor ontmoeting met buurtbewoners. In het Petersburg Journaal – een nieuwsbrief voor de buurt – vertellen toekomstige huurders over de voordelen van het dienstencentrum. Huisarts Jaap Wynia: “Veel mensen raken het spoor bijster als ze passende zorg nodig hebben. Dat geldt ook voor artsen. Wanneer alle diensten op een locatie zitten kun je veel makkelijker doorverwijzen.” De Keyzer is een ontwerp van architect Tom Frantzen. Het pand is gebouwd op de plek van de zogenaamde Dubbeltjespanden. Meer informatie: www.dekey.nl/dekeyzer |
Aan de buitenkant is ‘het Czaar Peterpunt’ niet herkenbaar als verpleeghuis. Binnen in het gebouw, dat als een taartpunt op de hoek van de Blankenstraat staat, zijn echter vier etages omgebouwd tot groepswoningen voor in totaal 24 bewoners met dementie.
Inge van Voskuijlen van Amsta is afdelingshoofd. Zij vertelt dat het Czaar Peterpunt is voortgekomen uit Verpleeghuis de Wittenberg in de Nieuwe Kerkstraat. “De Wittenberg is heel grootschalig. Bewoners hebben daar geen eigen kamer en hebben dus nauwelijks privacy. De zorg is door die grootschaligheid bovendien minder persoonlijk. Het doel is om meer van dit soort kleinschalige woonvoorzieningen in de stad op te zetten, zodat ook in de Wittenberg de bewoners in de toekomst een eigen kamer kunnen krijgen.”
Met de expertise die is opgedaan in het Czaar Peterpunt zijn in complex De Keyzer in totaal zes groepswoningen voor 36 bewoners van Amsta opgenomen. Net als in het Czaar Peterpunt zijn deze woningen bestemd voor psychogeriatrische bewoners. Ook komen er acht woningen voor mensen met een lichamelijke zorgvraag. De meerwaarde van groepswoningen zoals in het Czaar Peterpunt – en straks dus ook in De Keyzer – is volgens Van Voskuijlen het principe ‘wonen zoals thuis’.
Het afdelingshoofd toont enkele van de privékamers. Iedere wooneenheid heeft een totaal eigen sfeer: de ene kamer hangt vol jurken die een bewoonster in betere tijden zelf maakte, in een andere – sober ingerichte - kamer domineert de enorme plasma-tv. “Het feit dat iedereen zijn vertrouwde spullen om zich heen heeft haalt veel onrust weg. Dat is erg belangrijk voor dementerende ouderen.”
Bovendien kunnen de bewoners meehelpen in de huishouding. Iedere etage heeft zijn eigen keuken, wasmachine en droger. “De bewoners hoeven niets, maar als er een volle wasmand uit de droger komt zijn er altijd een paar mensen die spontaan de was opvouwen. Of iemand gaat boontjes doppen of aardappelen schillen voor het avondmaal dat op de afdeling zelf wordt bereid en waarbij de bewoners ook kunnen helpen. Uit onderzoek is gebleken dat dit soort zaken bijdraagt aan het geestelijk welzijn van de bewoners.”
Kwaliteit van leven
Volgens Van Voskuijlen zijn ook familieleden van bewoners meer betrokken bij het wel en wee in een kleinschalige woonvoorziening. “Familiebijeenkomsten in grote verpleeghuizen worden maar matig bezocht. Hier kan de familie meer invloed uitoefenen op de gang van zaken, omdat ze direct te maken hebben met de verzorgers. Bovendien zie je dat bezoekers niet alleen betrokken zijn bij hun eigen familieleden of vrienden maar ook bij andere bewoners van de etage.” In Geuzenveld opende Amsta – in samenwerking met Ymere – medio april ook een kleinschalige woonvoorziening voor mensen met vroegtijdige dementie.
Overigens loopt er over de meerwaarde van deze woonvorm weer een wetenschappelijk dispuut. Psycholoog Hilde Verbeek promoveerde onlangs bij de Universiteit van Maastricht op een onderzoek naar woonvormen voor dementerende ouderen. Zij concludeerde dat de kwaliteit van leven in kleinschalige woonvormen voor die groep niet beter is dan in reguliere verpleeghuizen. Maar een eerder onderzoek van onder andere het Trimbos-instituut uit 2007 laat juist een tegenovergesteld beeld zien. Zowel voor bewoners, familieleden als verplegend personeel zijn kleinschalige woonvormen juist heel heilzaam, was de conclusie.
Van Voskuijlen van Amsta: “Gemiddeld werkt in het Czaar Peterpunt een verzorger op zes bewoners. Door een overlapping tussen de verschillende diensten zijn er iedere dag gedurende een bepaalde periode twee verzorgers aanwezig op een afdeling die daardoor tijd hebben voor individuele aandacht. Verder werken we veel met vrijwilligers en stagiaires waardoor er in de praktijk bijna iedere dag een persoon extra op een groep is.” Of kleinschalig wonen werkelijk een succes wordt, hangt volgens Van Voskuijlen af van de vorm die je eraan geeft. “Alleen de stenen is niet voldoende maar het is een uitgelezen kans om een cultuuromslag te maken naar echt vraaggericht werken. Je moet dan wel investeren in scholing en begeleiding van het personeel.”