Het Amsterdams college wil een lening van ruim 2 miljoen beschikbaar stellen voor de verdere ontwikkeling van een coöperatief warmtenetwerk in het gebied Middenmeer in Amsterdam Oost. De buurtcoöperatie MeerEnergie werkt al jaren aan een plan om restwarmte van een datacenter in het Science Park te gebruiken om huizen te verwarmen.
In 2019 heeft het toenmalige college al besloten om de aanlegkosten van de warmte-infrastructuur voor Middenmeer-Noord voor te financieren, zodat de aanleg samengevoegd kon worden met het groot onderhoud in dit deel van de wijk. Deze werkzaamheden zijn bezig en al gedeeltelijk afgerond. Deze infrastructuur is eigendom van de gemeente Amsterdam. Voor de rest van de wijk (Middenmeer-Zuid) staat vergelijkbaar groot onderhoud ingepland. Het voornemen is ook daar gelijktijdig een warmtenet aan te leggen maar dit besluit moet nog genomen. Voor de gelijktijdige aanleg in Middenmeer-Noord legde Amsterdam destijds ruim 11 miljoen op tafel.
Bewonersinitiatief MeerEnergie is gericht op de aanleg en het beheer van een warmtenet voor alle woningen en bedrijfsruimte (totaal ca. 5000 woningen) in Middenmeer, Watergraafsmeer. Er zijn inmiddels meer dan 1.000 leden in de buurt verbonden aan het initiatief. MeerEnergie wil hiervoor samen met Firan (onderdeel van Alliander), partner voor de infrastructuur, een coöperatief warmtebedrijf oprichten. De businesscase is nog met vele onzekerheden omgeven, niet in de laatste plaats vanwege het grote percentage particuliere woningeigenaren (80%). Hoeveel daarvan op welk moment zullen aansluiten - het 'vollooprisico' - blijft lang onzeker.
De huidige lening is nodig om de verdere ontwikkelfase te bekostigen. Daarvoor is een gezamenlijk projectteam opgericht van MeerEnergie, Firan en gemeente Amsterdam. De lening wordt uitgegeven in drie termijnen. Als het initiatief uiteindelijk niet levensvatbaar blijkt, is de gemeente het geld kwijt. Er is dan geen terugbetalingsverplichting. De gemeente stelt in zijn voordracht dat het verstrekken van de lening niet impliceert dat er in een later stadium geen aanbesteding van de warmtekavel zal plaatsvinden. Amsterdam kondigde eerder aan zelf een warmtebedrijf op te richten om nieuwe warmtenetten aan te leggen.
Naar verwachting gaat de Raad 12 oktober akkoord met de lening. Het bedrag komt uit het Amsterdamse Klimaatfonds. Opmerkelijk genoeg adviseert de beheerder van het fonds, Nick Smit, negatief over dit voornemen. Zijn belangrijkste bezwaar is van formele aard: het voorstel voldoet niet aan eerder door de raad opgestelde voorwaarden. Smit: "Ik kan dus niet anders dan negatief adviseren." Hij wijst overigens ook op de vele onzekerheden in de businesscase van het project.