Redactioneel #92
Duurzaam, duurzamer, duurzaamst?
Het is maar papier zou je zeggen. Maar na het Parijse Klimaatakkoord en het Nederlandse Energieakkoord is er echt iets veranderd. De vrijblijvendheid is er af, al moet de Nederlandse overheid zo af en toe door de rechter aan haar eigen afspraken worden herinnerd. Zo heeft ook de aankondiging van Amsterdam om in 2050 de hoofdstedelijke gaskraan definitief te sluiten, raderen in beweging gezet.
Onze uitstoot van broeikasgas stijgt ondertussen vooralsnog gewoon door. Dat maakt nog duidelijker welke immense opgave er in de Parijse afspraken besloten ligt. Nederland wordt geacht in 2030 40 procent minder CO2 uit te stoten dan in 1990.
Een deel van die reductie kan worden verwezenlijkt door het energiegebruik in woningen te verminderen en over te stappen op duurzame energiebronnen. Dat nieuwbouwwijken energieneutraal gebouwd kunnen worden, is inmiddels gesneden koek. De grote opgave zit in de aanpak van de bestaande voorraad. Daarvan bespreken we in dit nummer ook een aantal inspirerende voorbeelden.
Maar elke keer is er wel dat stemmetje in ons achterhoofd: kan dit ook op grote schaal? En wie gaat dat dan betalen?
Amsterdam was de eerste stad die een gasloze toekomst proclameerde. In 2050 is het over met wokken op gas. Volgens afspraak worden dit jaar 10.000 woningen aangewezen die aardgasloos worden. Die vingeroefening maakt direct duidelijk hoe ingewikkeld die energietransitie gaat worden.
Het lijkt er op dat we ondanks alle bezwaren nauwelijks om de aanleg van warmtenetten heen kunnen. Dat verbaasde ons. Want dat is toch investeren in een centralistische, ouderwetse infrastructuur, met gedwongen winkelnering, lange terugverdientijden en een ondoorzichtige tariefstructuur? Dilemma's, dilemma's.
De energietransitie wordt een complexe exercitie die zonder duidelijke sturing van overheden snel kan verzanden. Anderzijds: ooit waren binnen een decennium de meeste paardenkoetsen vervangen door auto's. Nu is de elektrische auto - mede dankzij Dieselgate - aan een onstuitbare opmars bezig. Soms komt ineens de vaart erin.