Bij de UvA, die ook de huisvestingsbehoefte van de HvA coördineert, werd het grootste aantal kamers door buitenlandse studenten teruggegeven: ruim zevenhonderd, grotendeels in  eigendom van DUWO en De Key. Bij de VU ging het om bijna driehonderd opzeggingen. “Vooral de exchange-studenten die maar één semester komen, gingen massaal naar hun eigen land terug. Veel meerjarige bachelor- en masterstudenten zijn juist gebleven.”, vertelt UvA/HvA-huisvestingsmanager Bart Ouwerkerk. In normale tijden doet zo’n 60 procent van de aankomende buitenlandse studenten een beroep op zijn afdeling om een woning voor het eerste studiejaar te regelen. Daarna hebben ze in de ogen van de onderwijsinstelling voldoende kennis en contacten om zelf op zoek te gaan naar onderdak.

In normale tijden heeft Ouwerkerk voor buitenlandse studenten zo’n 2.850 kamers beschikbaar die voor 90 procent via DUWO en De Key worden verhuurd. De rest komt van enkele commerciële partijen, zoals Student Experience, International Campus en OurCampus. Hoewel dit aantal kleiner is dan de vraag, zijn buitenlandse studenten toch erg geholpen met het aanbod. “We merken ieder jaar opnieuw dat het vinden van huisvesting een grote zorg is voor deze groep. Amsterdam staat bekend als een stad met een krappe en dure woningmarkt.”

Voor het eerste semester van het nieuwe studiejaar hebben UvA en HvA zeker duizend woningen minder beschikbaar voor internationale studenten. Dat heeft twee redenen. Allereerst bieden de twee onderwijsinstellingen in het eerste semester geen exchange-programma’s aan. Daarmee valt grofweg een derde van de kamervraag weg. Ook lijkt de instroom van meerjarige studenten uit het buitenland achter te blijven bij vorige jaren. Al is er nog veel onduidelijkheid over het uiteindelijke aantal inschrijvingen. De UvA kan pas in oktober daarover definitieve cijfers naar buiten brengen. Van de buitenlandse studenten die wél naar Nederland komen, hebben UvA en HvA alle aanvragen van huisvesting kunnen honoreren. “Alle signalen wijzen erop dat het kleinere aanbod in het eerste semester passend is voor de vraag. Al hebben we samen met de ASVA ook deals gesloten met hostels voor eventuele tijdelijke opvang van deze groep.”

 

Bij de VU zijn ook alle kamers voor buitenlandse studenten inmiddels verhuurd, vertelt huisvestingsmanager Henny Smit. Het zijn er dit semester ongeveer 550 minder dan anders. “Normaliter kunnen we 1.750 internationale studenten en 250 onderzoekers of leraren aan huisvesting helpen. Zeventig procent daarvan komt van DUWO, de rest huren we van dezelfde commerciële aanbieders als de UvA en HvA.” Ook hier lijken vraag en aanbod ondanks het geringere aantal kamers in evenwicht. Wat de onderwijsinstelling het eerste semester niet nodig had, is net als bij de UvA/HvA tijdelijk verhuurd aan Nederlandse studenten of gebruikt om meerjarige bachelor- en masterstudenten hun eenjarige contract te laten verlengen. Bij de VU gaat het in het laatste geval om een groep van ongeveer 450 studenten.

Dat vraag en aanbod vooralsnog met elkaar matchen, wijt Smit aan het schrappen van de exchange-programma’s in het eerste semester. Ook melden zich minder studenten van buiten de EU voor eenjarige masters aan. Al wordt die afname deels gecompenseerd door meerjarige studenten uit niet-EU landen. Smit is niet verbaasd dat de buitenlandse belangstelling voor masteropleidingen van de VU niet is afgenomen. “Het gaat om jonge mensen die hun opleiding als een investering in hun toekomst zien en op de arbeidsmarkt de komende tijd door corona geen goede kansen hebben.” 

Het is ook in lijn met een recente peiling van het Nuffic, de Nederlandse organisatie voor internationaal onderwijs. Daaruit blijkt dat een overgrote meerderheid van de (voornamelijk niet-Europese) studenten met belangstelling voor een studie in Nederland nog altijd overweegt naar ons land te komen. 

Voor de langere termijn maakt Smit zich wel zorgen over de huisvesting van internationale studenten. “Als in het tweede semester de exchange-programma’s weer worden opgestart, hebben we extra kamers nodig. En tegen de zomer van 2021 zoeken zowel de huidige als nieuwe meerjarige studenten een onderkomen. Daar houden we nu al rekening mee in onze planning.” 

Met de aanhoudende populariteit van Nederland bij buitenlandse studenten is het nog maar de vraag of Nederlandse studenten op langere termijn kunnen rekenen op een ruimer kameraanbod. Honderden van hen mochten afgelopen voorjaar tijdelijk zijn geholpen, maar het lijkt er niet op dat de druk op de markt structureel is afgenomen. DUWO kreeg in 2020 tot nu toe weliswaar 15 procent meer opzeggingen van Nederlandse studenten te verwerken. Maar op een totaal van 20.000 transacties per jaar is dat volgens Gijsbert Mul van de studentenhuisvester niet iets om je druk over te maken. De kamernood in Amsterdam blijft immers groot. Bovendien ligt zowel bij DUWO als De Key het aantal nieuwe inschrijvingen op een normaal peil en blijven de wachttijden erg hoog. “Bij DUWO liggen die op gemiddeld 45 tot 48 maanden bij een geslaagde transactie. In vergelijking tot het begin van het jaar is dat iets gedaald maar op iedere vrijgekomen woning reageren nog altijd zo’n vijftig tot negentig mensen. Dat aantal ligt weer iets hoger dan in de periode voor corona.” 

Dat is kortom geen bemoedigend nieuws voor alle eerstejaars die als gevolg van de slechte arbeidsmarkt en magere tussenjaaropties deze maand in mogelijk nog hogere aantallen aan een studie in Amsterdam beginnen. Of er dit jaar meer eerstejaars thuis blijven wonen vanwege het vele online-onderwijs, wordt pas gaandeweg het semester helemaal duidelijk.