Nieuw-West: Parkstad of Stadswijk

Het stereotiepe beeld van 'Nieuw-West' is veelal dat van een probleemwijk, terwijl de Westelijke Tuinsteden de omvang en de diversiteit hebben van een grote provincieplaats. Voor wie meer wil weten van de ontwikkelingen in het stadsdeel is er nu het boek 'Nieuw-West: Parkstad of Stadswijk'. Dat is geschreven door grotendeels dezelfde auteurs - Ivan Nio, Arnold Reijndorp en Wouter Veldhuis - die in 2008 tekenden voor de fijnmazige analyse 'Atlas Westelijke Tuinsteden Amsterdam.'
Na het starten van de stedelijke vernieuwingsoperatie zijn de onderlinge verschillen er alleen maar toegenomen. De focus lag begin eenentwintigste eeuw op grootschalige sloop-nieuwbouw, maar 'Operatie Parkstad' stagneerde door de crisis. De auteurs beschrijven de resultaten en het effect van de stedelijke vernieuwingsoperatie. Ze beperken zich niet tot de kwantificeerbare resultaten in termen van woningvoorraad, demografie, WOZ, buurtwaardering en sociaaleconomische effecten, maar leggen ook relaties tussen fysieke en sociale veranderingen.

Ze onderscheiden daarbij wederom de 'geplande' en de 'geleefde' stad. Net als destijds bij de Atlas besteden de auteurs veel aandacht aan de betekenis van straten, pleinen en parken voor bewoners en bezoekers. Een van de onderzoeksvragen is in hoeverre de acht jaar geleden gesignaleerde diversiteit in bevolking, voorzieningen en gebruik van de publieke ruimte zich heeft doorgezet.

De auteurs zien de positieve effecten van zowel de vernieuwingsoperatie als de eigen dynamiek in het stadsdeel. Zij laten zien hoe en waar er meer verschillende bevolkingsgroepen komen en zich een nieuwe middenklasse vestigt en ontwikkelt. Parkstad, als modernisering van de tuinstad, was de inzet van de plannenmakers. Maar tegelijkertijd wordt Nieuw-West - bij uitstek in de ringzone - stedelijker, meer een stadswijk.
Van vier buurten beschrijven ze op detailniveau de gevolgen en stand van zaken van de stedelijke vernieuwing: Zuidwest Kwadrant (Osdorp), Delflandpleinbuurt en Staalmanpleinbuurt (Slotervaart), Dudokbuurt en Van Tijenbuurt (Slotermeer).

De zeer verzorgde studie geeft een genuanceerd perspectief op de vernieuwing van Nieuw-West, waarbij een groeiende waardering voor het erfgoed botst met sloop/nieuwbouwplannen, waarin ruimte is voor planmatige stedelijke vernieuwing en voor de autonome kracht van de stad en haar bewoners. En waar de druk op de woningmarkt inmiddels ook voelbaar is en gevolgen heeft. Het krachtenveld is het stadsdeel is daardoor snel aan het wijzigen. Beleggers willen nu ook in Nieuw-West investeren. Hoger opgeleide ‘nieuwe stedelingen’ springen over de ring omdat woonruimte er nog betaalbaar is; steeds meer studenten vinden er een plek in nieuwe en getransformeerde complexen. Indrukwekkende studie.