We Own The City

Uitgeverij Valiz heeft zich, dit keer in samenwerking met Trancity, vastgebeten in de vraag van wie ‘de stad’ nu eigenlijk is. Met de nieuwe, internationaal opgezette uitgave ‘We Own The City’ is aan de serie boeken over dit onderwerp nu een professionele, stedenbouwkundige kijk toegevoegd.
De stad als beleving, als plek waar je woont, werkt of recreëert, die is natuurlijk van iedereen. Maar de grond eronder, het vastgoed, de voorzieningen, dáárover gaat een veel kleinere groep mensen. Institutionele partijen, inclusief overheden, die niet alleen over het bezit gaan, maar zich ook lang de stadsplanning hebben toegeëigend.
Dat is nu aan het veranderen, schrijven de auteurs. Allen menen dat zich een nieuw paradigma aandient, namelijk een beweging van onderop. Burgers die zelf willen bepalen hoe hun buurt eruit komt te zien, die een eigen woonblok willen realiseren of die een karakteristieke wijk willen behouden voor sloop en eenvormige nieuwbouw. In dit boek staan de nodige geslaagde voorbeelden uit Amsterdam, Hong Kong, New York, Moskou en Taipei.
Wat dit boek onderscheidt van de eerdere twee is de pragmatische zoektocht naar een vruchtbare dialoog met die institutionele partijen, die immers altijd hebben gewerkt met concrete einddoelen en gecontroleerde processen. Het draait om slaagkansen en succesfactoren, en die verschillen natuurlijk per locatie. Amsterdam is geen Moskou.
Zo is het voorbeeld van het Amsterdamse Vrijburcht (op IJburg) duidelijk: het initiatief lag bij een groep gelouterde Nieuwmarktbewoners onder aanvoering van de anarchistische architect Hein de Haan. De gemeente bood ruimte op de nieuwe VINEX-locatie en omdat twee naastliggende collectieven afhaakten ontstond zelfs extra ruimte. Nu is het één van de spraakmakende woonplekken van Amsterdam.
Voorlopige conclusie van deze generatie urbane denkers: richt je bij stedelijke vernieuwing niet op een van tevoren bepaald eindproduct, maar op het ontwikkelingsproces. De nieuwe term: gemeenschapsprocesontwerp. Waarvoor onze excuses.