Common Grounds

Stadsdeel Amsterdam Oost stelt 250.000 euro beschikbaar om onrust rond het Cruyff Court in het Ed Pelsterpark in goede banen te leiden. Maar misschien is lezing van ‘Common Grounds’ een goedkopere oplossing. Centraal thema: de publieke ruimte is nooit af. Na het aanleggen of vernieuwen volgt een langere periode van beheer, waarin uitgangspunten van het ontwerp door gebruikers - soms letterlijk - met voeten worden getreden. En dan gaat het niet alleen om bekende pleinen van metropolitane allure, maar ook om ogenschijnlijk nietige plekken, zoals een talud van een brug, of een grasveld achter een rijtje woningen.
Blijkbaar schiet de kennis over buitenruimten nog tekort. De Stuurgroep Experimenten Volkshuisvesting vroeg het multidisciplinaire samenwerkingsverband NEL vijf van zulke plekken, in Noord-Holland, te onderzoeken. Ze staan allemaal in deze als schetsboek uitgegeven publicatie beschreven, met beeldmateriaal. Een paar eenvoudige maar belangrijke conclusies: hoed je voor eenzijdigheid, wees praktisch en kijk niet met een idealistische bril. Al genoemd: richt niet al je energie op het ontwerp, kijk naar het beheer van alledag. Laat hierbij ruimte voor spontaniteit en zoek met beheerders en alle gebruikersgroepen naar ‘common ground’.
Met dat advies zullen we het moeten doen, want de tijd dat de overheid problemen tussen burgers met geld kan oplossen is, behalve in het Amsterdamse stadsdeel Oost, echt voorbij. Het lezen van de casussen vraagt niet veel inspanning. Het blijft bij beschrijvingen, waarin nuchter wordt vastgesteld dat, bijvoorbeeld, een speelplek verandert in een bunker of dat – elders - witte kinderen worden buitengesloten. In een op de voorbeelden volgende theoretische verhandeling verwacht je aanbevelingen om deze ‘parochialisering’, d.w.z. het overnemen van een buitenruimte door één groep, tegen te gaan. Maar het betoog blijft aan de academische kant.
Toch kom je als lezer niet bedrogen uit. Met de eerder vermelde aanbevelingen en conclusies is het al mogelijk om bestaande plekken concreet te analyseren. Storend gedrag voorkomen blijft natuurlijk lastig. Met een openbaar bord met spelregels (‘Wij gedragen ons’) kom je er meestal niet.