Een wat ingewikkelde boodschap voor Kences, het kenniscentrum van studentenhuisvesting, aan het begin van het studiejaar. Net nu een groot aantal studenten nog wanhopig naar woonruimte zoekt, blijkt uit hun op 7 september gepubliceerde Landelijke Monitor Studentenhuisvesting 2023 (LMS) dat het tekort aan studentenwoningen het afgelopen jaar voor het eerst iets is afgenomen, van circa 27.000 eenheden naar ruim 23.000. De invoering van de basisbeurs lijkt echter voor een nieuwe kentering te zorgen.
Kences stelde het afnemende tekort aan studentenhuisvesting vast in april, het meetmoment van het jaarlijkse LMS-onderzoek. De belangrijkste oorzaak daarvan was dat voor vorig jaar voor het eerst in acht jaar de studentenpopulatie afnam, met 1,8 procent (13.700) ten opzichte van het jaar ervoor. Deze afname is volledig toe te schrijven aan een daling van het aantal hbo-studenten.
De LMS-enquête laat zien dat de invoering van de basisbeurs naar verwachting weer leidt tot een hogere vraag naar kamers; mogelijk hebben in het post-coronajaar ook meer studenten-in-spé een tussenjaar genomen, al dan niet in afwachting van de herinvoering van de basisbeurs. Dat zou dit jaar voor een piekje kunnen zorgen, maar volgens Kences zet de daling van het aantal Nederlandse studenten op termijn wel door.
Het aandeel uitwonende Nederlandse studenten daalt overigens al jaren; tussen collegejaar '14-'15 en '22-'23 van 52 naar 44 procent. Die daling is ingezet met de invoering van het leenstelsel, maar de trend is zich blijven voortzetten. De onbetaalbaarheid van woonruimte is daarvoor de belangrijkste reden: bijna de helft van de thuiswonende Nederlandse studenten geeft aan dat ze daarom nog thuis te wonen. Daarnaast geeft 20 procent aan nog thuis te wonen omdat er geen woonruimte beschikbaar is; 19 procent heeft geen behoefte uit huis te gaan.
Internationale studenten
Sinds 2000 is wereldwijd het aantal studenten dat in het buitenland studeert gestaag toegenomen. China, India, Vietnam, Duitsland en de VerenigdeStaten tellen in 2021 de meeste uitgaande studenten. Het aantal internationale studenten dat naar Nederland komt ligt ruim boven het gemiddelde. Kort geleden meldde de IND dat het aantal internationale studenten van buiten de EU dat dit studiejaar in Nederland aan de slag wil, wederom is gestegen. De IND ontving althans tot en met juli 1.200 meer aanvragen van studenten voor verblijfsvergunningen dan in het jaar ervoor. Het ging dit jaar om 17.870 aanvragen.
Demissionair minister De Jonge onderstreept dat de noodzaak om door te gaan met het Landelijke Actieplan Studentenhuisvesting 2022-2030 onverminderd groot is. Er zouden concrete bouwplannen liggen voor circa 20.000 extra wooneenheden voor studenten.