Eigen Haard durfde het aan: een ambitieuze pilot met een nul-op-de-meter-renovatie van portiekflats. De praktijk bleek weerbarstig. Het regende klachten van bewoners en de steun voor het project verdween. Het bouwproces kwam tot stilstand. Projectmanager Niek Schaap van Eigen Haard reageert op de gerezen problemen.
Vorig jaar begon bouwbedrijf Dura Vermeer in Geuzenveld aan een uitdagende pilot. Eigen Haard wilde beproeven hoe 157 verouderde portieketagewoningen een nieuwe CO²-neutrale en gasloze toekomst kunnen krijgen. Om de bijna zestig jaar oude flats in de Wegener Sleeswijkbuurt energiezuinig te maken, krijgen de blokken een volledig nieuwe buitenschil, inclusief een ander balkon. Er wordt als het ware ‘een theemuts’ over de gebouwen geplaatst. De daken worden voorzien van zonnepanelen. Om het aantal panelen uit te kunnen breiden, krijgen de panden extra luifels. Ook worden installaties vervangen. Cv-ketels maken plaats voor warmtepompen. De bewoners moeten voortaan op inductie koken. Verder worden keukens, badkamers en sanitair waar nodig vernieuwd. Eigen Haard investeert, inclusief subsidie voor energetische maatregelen, meer dan 100.000 euro per woning.
Afbrokkelende steun bewoners
Niek Schaap had het heel graag anders gezien, maar na de aanpak van het eerste blok kwam het bouwproces tot stilstand. “We hebben ons volgens de regels vooraf verzekerd van voldoende instemming van de huurders van het eerste blok, maar die steun brokkelde na het begin van de werkzaamheden snel af. De ingrepen vinden plaats in bewoonde staat. Er zijn weliswaar wisselwoningen beschikbaar, maar de mensen blijven in principe in het pand. Vooraf waren ze geïnformeerd over de precieze volgorde van de werkzaamheden. Mensen dachten exact te weten wanneer hun keuken of badkamer weer gereed zou zijn, maar in de praktijk wist de aannemer en onderaannemers dat werkschema niet waar te maken. Het is bij de start van zo’n complex werk altijd lastig om de machinerie direct goed te laten draaien, dat begrijp ik wel, maar daardoor verloren de bewoners het vertrouwen in het werk. Bovendien waren er veel klachten over de kwaliteit van de uitvoering.”
Juist die vertrouwensbreuk was voor de huurders van het volgende blok aanleiding hun eerdere instemming in te trekken en via een gerechtelijke procedure alsnog uithuisplaatsing te eisen. In dat geval zou er voor hen een verhuisvergoeding beschikbaar komen. Voor de bewoners van de laatste blokken was dat een reden het verloop van die procedure eerst maar eens af te wachten. “Dan rest maar één antwoord: de werkzaamheden stilleggen en wachten op een uitkomst.” Hoe, wanneer en tegen welke prijs de werkzaamheden een vervolg kunnen krijgen, durft Schaap nog niet te zeggen.
Gedeelde gerenoveerde flat, voorzijde. Links met de nieuwe nul-op-de-meter gevel
Lessen trekken
Volgens hem trekt Eigen Haard belangrijke lessen uit het moeizame renovatieproces. “Het maakt duidelijk dat wij en onze aannemer nog veel duidelijker met de betrokken bewoners moeten communiceren. Alleen als de verwachtingen goed worden gemanaged, zijn zware teleurstellingen te voorkomen.”
Ook doet Schaap de suggestie de Kaderafspraken opnieuw tegen het licht te houden. ”De huidige afspraken kennen slechts twee smaken: een lage vergoeding bij werkzaamheden in bewoonde staat en een verhuisvergoeding als uithuisplaatsing aan de orde is. Het betreft hier een omvangrijke ingreep. Dan zou je de mensen een wat betere vergoeding moeten kunnen bieden.”
Aan de andere kant is hij opgetogen over het technische resultaat. “Ook portieketageflats kunnen dus omgebouwd naar een nul-op-de-meter-woning. Dat hebben we hiermee aangetoond en daar was het ons toch om te doen. Vanaf nu kunnen we een dergelijke aanpak aan ons palet toevoegen, ook al zijn de kosten hoog. En het lijkt nog niet zo makkelijk die prijs naar beneden te krijgen.”
